Tramwaje w Rudzie Śląskiej
tramwaj | |
Wagon typu 116Nd Citadis „Karlik” w Chebziu | |
Państwo | |
---|---|
Lokalizacja | |
Operator | |
Liczba linii |
4 |
Lata funkcjonowania |
od 1894 |
Infrastruktura | |
Mapa z przebiegiem linii tramwajowych na terenie Rudy Śląskiej Linie czynne Linie zlikwidowane | |
Długość sieci |
18,698 km t.p. (2007)[1] |
Rozstaw szyn |
1435 mm |
Liczba przystanków |
18 |
Tramwaje w Rudzie Śląskiej – element systemu komunikacji tramwajowej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, który funkcjonuje na terenie Rudy Śląskiej od 1894 r. Sieć ta należy do Tramwajów Śląskich. Łączy ona dzielnice: Bykowina, Chebzie, Godula, Nowy Bytom, Ruda i Wirek.
Historia[edytuj | edytuj kod]
30 grudnia 1894 uruchomiono pierwszą linię przez Rudę Śląską na trasie Zabrze - Chebzie - Królewska Huta - Łagiewniki - Bytom. Linia przebiegała przez dzisiejsze dzielnice: Chebzie oraz Ruda. Na terenie miasta pokrywa się z linią nr 1. 5 listopada 1899 uruchomiono linię: Szombierki - Chebzie - Nowy Bytom - Nowy Wirek, której trasa pokrywa się z linią nr 9. 1 sierpnia 1901 zbudowano linię Rudzka Kuźnica - Ruda - Ruda Południowa, która znajdowała się w całości na terenie miejscowości Ruda. Dziś pokrywa się z nią linia nr 18. 6 sierpnia 1901 przedłużono linię z Nowego Wirku do Świętochłowic. 4 grudnia 1958 po raz drugi zbudowano trasę Ruda Południowa - przystanek Ruda Poczta (dziś: Ruda Dworzec PKP), a rok później, 3 grudnia 1959, od przystanku Ruda Poczta - Rudzka Kuźnica. 15 grudnia 1960 zbudowano odcinek Rudzka Kuźnica - Ruda Północna. 12 grudnia 1975 zbudowano pętlę torową w dzielnicy Chebzie.
Ze względu na zły stan techniczny przepustu nad torowiskiem tramwajowym w rejonie skrzyżowania ul. Piastowskiej i Sobieskiego 14 lutego 2015 zawieszono kursowanie linii nr 18, a wraz z tym zamknięto odcinek przebiegający przez Rudę (wzdłuż ul. Piastowskiej i Wolności). W miejsce tramwaju uruchomiono linię autobusową nr 118 na trasie Bytom Dworzec – Chebzie Dworzec PKP (kursy średnio co pół godziny w dni robocze), a także linię tramwajową nr 30 na trasie Bytom Stroszek Pętla – Zabrze Biskupice Pętla. Likwidacji linii nr 18 domagała się od wielu lat część mieszkańców Rudy ze względów bezpieczeństwa (położenie torowiska w części jezdni, stwarzające niebezpieczeństwo dla ruchu samochodowego i dla pieszych). Urząd Miasta likwidację dodatkowo argumentował tym, że drgania wywołane przez tramwaje powodują pękania ścian budynków, a także koszt utrzymania linii jest stosunkowo wysoki. Decyzja ta spotkała się ze sporym niezadowoleniem, w tym Tramwajów Śląskich, gdyż według spółki po drobnych pracach modernizacyjnych tramwaj mógłby dalej jeździć do czasu generalnego remontu przepustu[2][3][4].
Linie tramwajowe[edytuj | edytuj kod]
Historyczne[edytuj | edytuj kod]
1904[edytuj | edytuj kod]
Pisownia polska (obecne nazwy)[5]:
- Chorzów – Szarlociniec – Piaśniki – Lipiny – Chebzie – Poremba – Zaborze – Zabrze – Gliwice
- Bytom – Szombierki – Bobrek – Rudzka Kuźnica – Bozywerek – Biskupice – Zabrze
- Bytom – Szombierki – Godula – Chebzie – Nowy Bytom – Wirek – Świętochłowice – Chorzów
- Rudzka Kuźnica – Ruda – Ruda Południowa
1936[edytuj | edytuj kod]
- Linia 13 Nowa Wieś (dziś: Wirek) – Chorzów)
- Linia 14 Nowa Wieś (dziś: Wirek) – Katowice[6]
1949[edytuj | edytuj kod]
- Linia 4 Wójtowa Wieś – Gliwice – Zabrze – Chebzie – Chorzów
- Linia 9 Bytom – Chebzie – Wirek – Chorzów
- Linia 11 Bytom – Chorzów – Wirek – Katowice II[7]
1976[edytuj | edytuj kod]
- Linia 9 Bytom – Ruda Śląska (Godula – Chebzie – Osiedle Kaufhaus – Nowy Bytom – Wirek – Bykowina) – Świętochłowice – Chorzów – Katowice
- Linia 11 Zabrze – Ruda Śląska (Ruda Południowa – Chebzie) – Świętochłowice – Chorzów – Katowice
- Linia 18 Ruda Śląska (Ruda Południowa – Ruda – Rudzka Kuźnica) – Bytom[8]
Obowiązujące[edytuj | edytuj kod]
Według stanu na 18 listopada 2023 przez obszar Rudy Śląskiej przebiegały 3 linie:
Linia | Przystanek początkowy |
Przystanek końcowy |
Liczba przystanków |
Miasta | Zajezdnia | % kursów niskopodłogowych |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Gliwice Zajezdnia | Chebzie Pętla | 22 lub 23
(w zależności od kierunku jazdy) |
Gliwice, Zabrze, Ruda Śląska | Gliwice | 46% | [9] |
9 | Bytom Plac Sikorskiego (kursy wyjazdowe odbywają się z zajezdni w Gliwicach lub z zajezdni w Bytomiu) | Chorzów Stadion Śląski (część kursów do Chorzów Rynek)[10] | 32 lub 37
(w zależności od wariantu trasy; bez tras zjazdowych) |
Bytom, Ruda Śląska, Świętochłowice, Chorzów
(kursy wyjazdowe i zjazdowe również przez Gliwice i Zabrze) |
Gliwice, Bytom | 0% | [11] |
10 | Bytom Szkoła Medyczna | Zaborze Pętla | 29 | Bytom, Chorzów, Świętochłowice, Ruda Śląska, Zabrze | Bytom, Gliwice | 0% | [12] |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Soczówka 2012 ↓, s. 61.
- ↑ Michał Wroński: Ruda Śląska idzie pod prąd. Zawiesza linię tramwajową. Woli autobus. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. dziennikzachodni.pl, 2015-02-11. [dostęp 2015-02-12]. (pol.).
- ↑ „18-tka” przechodzi do historii. rudaslaska.pl, 2015-02-11. [dostęp 2015-02-12]. (pol.).
- ↑ Witold Urbanowicz: Ruda Śląska zawiesza tramwajową osiemnastkę. www.transport-publiczny.pl, 2015-01-29. [dostęp 2015-02-12]. (pol.).
- ↑ Śląskie pocztówki: Wykaz linii tramwajowych na Górnym Śląsku w 1904 roku (pisownia oryginalna). www.bytom.webd.pl. [dostęp 2014-05-23]. (pol.).
- ↑ Śląskie pocztówki: Linie tramwajowe w roku 1936 (część polska). www.bytom.webd.pl. [dostęp 2014-05-23]. (pol.).
- ↑ HISTORIA ŚLĄSKICH TRAMWAJÓW - PAMIĘTNE PÓŁWIECZE 1939-1989 [online], Tramwaje Śląskie S.A. [dostęp 2014-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-23] (pol.).
- ↑ Na podstawie planu miasta z 1976 roku.
- ↑ Trasa linii, tramwaj nr 1, ZTM [online], rj.metropoliaztm.pl/rozklady/ [dostęp 2020-06-25] (pol.).
- ↑ Tramwaje Śląskie S.A. » Zmian w rozkładach jazdy linii nr 9, 39 i 43 od dnia 18.12.2021 r. [online] [dostęp 2022-03-03] (pol.).
- ↑ Trasa linii, tramwaj nr 9, ZTM [online], rj.metropoliaztm.pl/rozklady/ [dostęp 2020-06-25] (pol.).
- ↑ Linia 10, Tramwaj - Trasa linii [online], rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2023-11-18] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Soczówka , Zróżnicowanie struktury przestrzennej komunikacji miejskiej w konurbacji katowickiej, Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 2012 (Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego; 76), ISBN 978-83-6144-31-6 .
- Krzysztof Soida , Komunikacja tramwajowa w aglomeracji katowickiej: 100 lat tramwaju elektrycznego, Katowice: Przedsiębiorstwo Komunikacji Tramwajowej & wyd. STAPIS, 1998, ISBN 83-85145-13-3 .