Kaplica św. Proroka Eliasza w Socach
| kaplica filialna | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Diecezja | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
20 lipca/2 sierpnia | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Narew  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego  | |||||||||||||||
 52°56′42,9″N 23°23′22,2″E/52,945250 23,389500
| |||||||||||||||
Kaplica pod wezwaniem św. Proroka Eliasza – zabytkowa[1][2] prawosławna kaplica filialna (tzw. czasownia) w Socach. Należy do parafii Opieki Matki Bożej w Puchłach, w dekanacie Narew diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Kaplicę wzniesiono najprawdopodobniej na początku XX w. głównie ze względu na potrzebę przechowywania ikon i cerkiewnych chorągwi niezbędnych do celebrowania lokalnych uroczystości obrzędowych takich jak wiejskie procesje czy święcenia pól. Częściowo zachowany unicki charakter wnętrza świątyni wskazuje na fakt, że kaplica w Socach mogła istnieć jeszcze w I połowie XIX wieku. W 1990 dokonano jej gruntownej przebudowy, co pozwoliło na odprawianie w niej nabożeństw.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budowla drewniana, salowa, orientowana z apsydą zamkniętą trójbocznie. Od frontu niewielka kruchta. Dachy blaszane, jednokalenicowe. Nad tylną częścią kaplicy kopułka z sześcioramiennym krzyżem. W 2010 dokonano wymiany stolarki okiennej świątyni, zaś w 2013 poddano renowacji kruchtę.
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Obiekt posiada szczególną wartość z uwagi na zachowane w nim unikatowe, choć skromne, wyposażenie, na które składają się m.in. niespotykane w prawosławiu dwa drewniane krucyfiksy – jeden pochodzący najprawdopodobniej jeszcze z okresu unickiego (XVIII – I połowa XIX w.), autorstwo drugiego zaś przypisuje się rzeźbiarzowi samoukowi Jankowi Kuleszy (☦1935) z Soc. Ponadto w kaplicy zachowały się XIX-wieczne ikony oraz neounickie oleodruki z okresu międzywojnia z widocznymi silnymi wpływami łacińskiego malarstwa religijnego.
Inne[edytuj | edytuj kod]
Uroczyste nabożeństwa w kaplicy celebrowane są w dniu jak i w przeddzień święta jej niebiańskiego patrona św. Proroka Eliasza (2 sierpnia według kalendarza juliańskiego), kiedy w Socach odbywa się podniosła procesja (obchód wsi). Święte Liturgie sprawowane są tutaj także w trzeci dzień po Wielkanocy i Bożym Narodzeniu oraz w dniu święta Świętych Kosmy i Damiana. Latem, tuż po nabożeństwie w cerkwi parafialnej w Puchłach, w kaplicy w Socach odprawiane są akatysty i molebny.
Galeria zdjęć[edytuj | edytuj kod]
-
Apsyda świątyni -
Krucyfiks, w miejscowej gwarze raspiatije dłuta ludowego rzeźbiarza-samouka Janka Kuleszy z końca XIX w. -
Ikonostas kaplicy -
Zabytkowe ikony w kaplicy -
Procesja wokół kaplicy podczas święta patronalnego
.JPG)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wojewódzka ewidencja zabytków. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku, 2015-08-25. [dostęp 2015-10-24].
- ↑ Opracowanie zestawienia zabytków. Stowarzyszenie Dziedzictwo Podlasia. [dostęp 2015-10-21].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Irena Matus: Lud nadnarwiański cz.1, prace Katedry Kultury Białoruskiej Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, 2000. ISBN 83-9141197-1-1
- Grzegorz Sosna: Katalog świątyń i duchowieństwa prawosławnej diecezji warszawsko-bielskiej w: ELPIS, czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku. Białystok, 2000. ISSN 1508-7719
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
