Uwielbienie po Komunii
Uwielbienie po Komunii – w Kościele katolickim element obrzędów komunijnych w Liturgii eucharystycznej. Modlitwa wielbiąca Boga za dar Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół w pierwszych wiekach kładł duży nacisk na element dziękczynny w liturgii[1] Didache datowane na początek II wieku lub przełom I i II wieku[2] poucza, by dziękować Bogu za życie, wiarę i nieśmiertelność przyniesione przez Jezusa Chrystusa. Święty Jan Chryzostom, żyjący na przełomie IV i V wieku, piętnował tych, którym brakowało czasu na dziękczynienie. Rozwój modlitw dziękczynnych widoczny jest przede wszystkim w kościele wschodnim. W liturgii rzymskiej ograniczono się do dziękowania za uczynienie godnym przyjęcia Jezusa. Podobna myśl wyrażona była w modlitwie po Komunii. Samo dziękczynienie odbywało się po zakończeniu liturgii. Kapłan odprawiał dziękczynienie w zakrystii, zaś wierni modlili się w ciszy, zostając jeszcze przez chwilę w kościele.
Uwielbienie[edytuj | edytuj kod]
Pojęcie „uwielbienie” oznacza chwałę, jaką Bóg otoczony jest ze strony swych stworzeń[3]. Przykładem uwielbienia w Piśmie Świętym jest modlitwa Magnificat, która w pierwszej części składa się z pieśni pochwalnej, a następnie wyraża przyczyny uwielbienia. Według świętego Leona Wielkiego „całe Ciało Chrystusa miało się dowiedzieć, jaka je oczekuje przemiana, i w jakiej chwale mogą uczestniczyć jego członki”. W Komunii Świętej człowiek jednoczy się z Chrystusem i dzięki temu może wielbić Boga[4]. Punktem kulminacyjnym mszy jest przyjęcie Komunii Świętej, które wzywa do uwielbienia Boga.
Dziękczynienie[edytuj | edytuj kod]
Uwielbienie łączy się z dziękczynieniem Bogu za dar przyjęcia Ciała Chrystusa oraz za inne łaski. Święta Faustyna Kowalska tak zapisała w swoim Dzienniczku słowa Jezusa zachęcającego do uwielbienia: Wiedz o tym, córko Moja, kiedy przychodzę w Komunii Św. do serca ludzkiego, mam ręce pełne łask wszelkich, pragnę je oddać duszy, ale dusze nawet nie zwracają uwagi na Mnie pozostawiają Mnie samego, a zajmują się czym innym. O jak mi smutno, że dusze nie poznały Miłości. Obchodzą się ze mną jak z czymś martwym.[5].
Ach, jak mnie to boli, że dusze tak mało się łączą ze mną w Komunii św. Czekam na dusze, a one są dla mnie obojętne. Kocham je tak czule i szczerze, a one mi nie dowierzają. Chcę je obsypać łaskami – one przyjąć ich nie chcą. Obchodzą się ze mną, jak z czymś martwym, a przecież mam serce pełne miłości i miłosierdzia. – Abyś poznała choć trochę mój ból, wyobraź sobie najczulszą matkę, która bardzo kocha swe dzieci, jednak te dzieci gardzą miłością matki; rozważ jej ból, nikt jej nie pocieszy. To słaby obraz i podobieństwo mojej miłości.”[6].
Współczesna liturgia[edytuj | edytuj kod]
Sobór watykański II włączył uwielbienie w ramy odnowionej liturgii. Obrzęd uwielbienia rozpoczyna się po rozdzieleniu Komunii Świętej[7], kiedy kończy się puryfikacja, a celebrans powrócił na miejsce przewodniczenia[8].
Treść uwielbienia[edytuj | edytuj kod]
Ustanowienie Uwielbienia częścią liturgii pociągnęło za sobą doprecyzowanie tekstów modlitw i doboru pieśni. Jako przykład pieśni, które powinny być wykonywane podano Psalm 34 (33), Psalm 150 oraz kantyki „Benedicite” (Błogosławcie Pana) i „Benedictus” (Błogosławiony jesteś)[9]. Nie są odpowiednie dla tego obrzędu pieśni skierowane do Jezusa Chrystusa, między innymi „Duszo Chrystusowa”, „Cóż Ci Jezu damy”, śpiewy adoracyjne itp. Używa się natomiast pieśni wielbiących Boga Ojca, za i przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym, takich jak „Czego chcesz od na Panie”, lub całą Trójcę Świętą[8]. Takie rozumienie Uwielbienia wynika z właściwego pojęcia Eucharystii, jako dziękczynienia Bogu i jego uwielbienia. Uwielbienie Ojca staje się możliwe jedynie przez Chrystusa i z Chrystusem[10].
Formy uwielbienia[edytuj | edytuj kod]
Uwielbienie powinno mieć formę milczenia, słuchania muzyki lub wspólnego śpiewu:
- milczenie – Apostołowie po usłyszeniu głosu z Nieba zachowali milczenie. Milczenie wyraża szacunek do Boga i otwiera na słuchanie Boga;
- wspólny śpiew o treści odpowiedniej do charakteru tego obrzędu;
- muzyka – instrumentalna, wokalna, wokalno-instrumentalna, wykonywana przez chór, scholę, zespół instrumentalny czy organistę; wierni uczestniczą w obrzędzie uwielbienia słuchając.
Postawy liturgiczne[edytuj | edytuj kod]
Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego nie przewiduje żadnej określonej postawy liturgicznej. Przyjmuje się, że każda nadaje się do wyrażenia uwielbienia:
- stojąca – wyraża szacunek; należy przyjąć ją w czasie śpiewania hymnu (Te Deum, Magnificat);
- siedząca – ułatwia refleksje, medytację;
- klęcząca – ułatwia modlitwę.
Postawa liturgiczna powinna zależeć od formy uwielbienia. Nie powinna zakłócać wspólnego charakteru modlitwy[4]. Niewłaściwe jest zatem klęczenie, gdy wszyscy stoją bądź siedzą.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ B. Nadolski „Liturgika”
- ↑ ks. I. Pawlak „Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła.”
- ↑ M. Kowalewski. Mały słownik teologiczny (hasło: uwielbienie).
- ↑ a b Jacek Nowak: Uwielbienie po Komunii świętej. [w:] MISTERIUM EUCHARYSTII W ŻYCIU OSÓB KONSEKROWANYCH [on-line]. KKBiDS, 1998. [dostęp 2012-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
- ↑ Dzienniczek Siostry Faustyny, str 1385
- ↑ Dzienniczek Siostry Faustyny, str 1447
- ↑ Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, 88
- ↑ a b ks. I. Pawlak. Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła.
- ↑ Święta Kongregacja Obrzędów: Tres Adhinc Annos. KKBiDS, 1967-05-04. [dostęp 2012-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-20)]. (pol.).
- ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego, 1361
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Ks. dr Andrzej Widak: Jaka pieśń na uwielbienie po Komunii świętej? - artykuł opublikowany przez Stowarzyszenie Pro Musica Sacra
- Ks. Piotr Wiśniewski: Śpiewy uwielbienia w liturgii mszalnej, Biuletyn Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych nr 7/2012 s. 56-62
- ks. Robert Nalepka SChr: Śpiewy uwielbienia, Msza Święta 9/2008, s. 28
- ks. Jacek Paczkowski: Śpiewy uwielbienia, Opiekun - dwutygodnik dziecezji kaliskiej, 16.05.17