Tadeusz Bornholtz
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Zawód, zajęcie |
pedagog, nauczyciel, autor podręczników szkolnych |
Tadeusz Kazimierz Bornholtz (ur. w 23 marca 1901, zm. 12 maja 1966) – polski działacz niepodległościowy i społeczny, pedagog, nauczyciel historii, autor wielu podręczników szkolnych w dwudziestoleciu międzywojennym, major Wojska Polskiego[1] .
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Tadeusz Bornholtz mieszkał w Warszawie, w czasie nauki w gimnazjum działał w ideowych organizacjach niepodległościowych, w 1918 roku należał do Organizacji Młodzieży Narodowej, gdzie był już wtedy członkiem zarządu koła warszawskiego OMN Szkół Średnich[2]. Był również członkiem Związku Młodzieży Polskiej „Zet”[3].
Był doktorem historii. Uczył tego przedmiotu w warszawskich gimnazjach, był m.in. nauczycielem historii Władysława Bartoszewskiego[4]. W latach 1923–1924 był redaktorem czasopisma Życie Akademickie. Był piłsudczykiem[4].
Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 roku w korpusie oficerów rezerwy artylerii. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 29 pułku artylerii lekkiej w Grodnie[5]. W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany do swojego pułku w Grodnie i przydzielony do Oddziału Zbierania Nadwyżek, a 9 września wcielony do Ośrodka Zapasowego Artylerii Lekkiej Nr 3 w Wilnie. 17 września razem z ośrodkiem wyjechał z Wilna i dwa dni później został internowany na Litwie[6]. W czerwcu 1940 roku, po aneksji Litwy przez ZSRR, został przewieziony do Obozu NKWD w Griazowcu. W sierpniu 1941 roku został zwolniony z obozu i przyjęty do Armii Andersa. Będąc porucznikiem rezerwy był dowódcą 6 baterii 5 pułku artylerii lekkiej. Później był zastępcą szefa Wydziału Oświatowego 2 Korpusu Polskiego[7].
Po wojnie był dyrektorem polskiego gimnazjum w Szkocji[4]. Zmarł 12 maja 1966 roku[1] . Został pochowany na cmentarzu przy St. Mary Catholic Church w Chislehurst (Kent). Data śmierci widniejąca na jego nagrobku to 13 maja 1966 roku.
Tadeusz Bornholtz ożenił się w 1924 roku z Adrianną Rychterówną[8].
Niektóre książki i podręczniki[edytuj | edytuj kod]
- Jednodniówka Bratniej Pomocy Studentów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (redaktor) (Towarzystwo „Bratnia Pomoc” Studentów Uniwersytetu Stefana Batorego, Wilno, 1921)
- Organizacja i technika pracy wychowawczej w szkole średniej (Wydawnictwo Michała Arcta, Warszawa, 1931)
- Historja dla klasy II gimnazjów (Gebethner i Wolff, Warszawa, 1934; Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów, 1937)
- Historja: dla klasy III gimnazjów (1935)
- Historja: k. g. kl. 3 (1936)
- Historia dla I klasy gimnazjów (Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów, 1937)
- Historja dla klasy III gimnazjów (Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów, 1937)
- Historja dla klasy IV gimnazjów (Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 1937, 1938)
- Zagadnienia życia współczesnego: podręcznik dla I klasy liceów ogólnokształcących (Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów, 1938, 1939, wydanie 2.: Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, nakładem Sekcji Wydawniczej APW, Jerozolima, 1943)
- Zagadnienia życia współczesnego: podręcznik dla II klasy liceów ogólnokształcących (Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów, 1939)[9].
- Historia Polski do wieku siedemnastego, z uwzględnieniem historii powszechnej (Wydawnictwo Polskiego Związku Wychodźstwa Przymusowego w Hanowerze, Hanower, 1945)
W latach 30. publikował również w Przeglądzie Pedagogicznym, organie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych oraz w Kwartalniku Historycznym.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zmarli ↓.
- ↑ Tomasz Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 40 (1918), Archiwum Akt Nowych .
- ↑ Nowacki (red.) 1996 ↓, s. 254.
- ↑ a b c Władysław Bartoszewski, Michał Komar, Wywiad rzeka, Warszawa: Bertelsmann Media Sp. z o.o., 2006, s. 16, ISBN 978-83-247-1955-6 .
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 153, 641.
- ↑ Drewnowski 1942 ↓, s. 97-100.
- ↑ Roman Lewicki , Polscy studenci żołnierze we Włoszech. 1945–1947. Recenzja, „Cracovia Leopolis”, 4, 1997 .
- ↑ Tomasz Piskorski , Pamiętniki, zeszyt 176 (1924), tamże .
- ↑ Wyniki poszukiwania tytułów prac Tadeusza Bornoltza [online], www.nukat.gov.pl [dostęp 2016-12-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-13] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Stanisław Michał Drewnowski: Przebieg służby we wrześniu 1939 roku. [w:] Sygn. B.I.110a [on-line]. IPMS, 1942. [dostęp 2017-12-29].
- Tadeusz Wacław Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa – szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-12142-4.
- Zmarli. „Stolica”. 23 (962), s. 10, 1966-06-05. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”.
- Absolwenci Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Organizacji Młodzieży Narodowej
- Członkowie Związku Młodzieży Polskiej „Przyszłość”
- Członkowie Związku Młodzieży Polskiej „Zet”
- Harcerze
- Jeńcy polscy obozu NKWD w Griazowcu (1940–1941)
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR 1941–1942
- Polscy nauczyciele historii
- Porucznicy artylerii II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1901
- Zmarli w 1966
- Żołnierze Wojska Polskiego internowani na Litwie w czasie II wojny światowej