Stefan Wojtas

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Wojtas
Data i miejsce urodzenia

5 października 1943
Zakopane

Data i miejsce śmierci

27 maja 2024
Kraków

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

pianista,
pedagog

Odznaczenia
Medal Komisji Edukacji Narodowej Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Stefan Wojtas (ur. 5 października 1943 w Zakopanem, zm. 27 maja 2024 w Krakowie[1][2]) – polski pianista i pedagog, doktor sztuk muzycznych, profesor nadzwyczajny Akademii Muzycznej w Krakowie, a następnie starszy wykładowca Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Działalność pianistyczna[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z Podhala, gdzie się urodził w 1943 w Zakopanem[4]. W młodości kształcił się w klasie fortepianu, w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie (dawniej Średnia Szkoła Muzyczna), która wówczas mieściła się przy ul. Warszawskiej[4]. W roku 1958 zamieszkał w domu przy ulicy Garncarskiej 3[5] u wybitnego pedagoga Ludwika Stefańskiego, męża pianistki Haliny Czerny-Stefańskiej, gdzie do 1968 miał własny pokój z fortepianem i pobierał u niego wielogodzinne lekcje gry na tym instrumencie[4]. Po ukończeniu średniej szkoły muzycznej rozpoczął studia na Akademii Muzycznej w Krakowie, w klasie prof. Ludwika Stefańskiego, którą ukończył w 1968 z wyróżnieniem[6]. W czasie studiów w 1966 brał udział w III Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie. Następnie, w 1969, uczestniczył w III Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Leeds, na którym otrzymał nagrodę[7], a w 1970 w VIII Konkursie Chopinowskim w Warszawie[4]. Już podczas studiów rozpoczął działalność koncertową[6]. Występował w Polsce, Stanach Zjednoczonych, Szwecji, Wielkiej Brytanii czy Związku Radzieckim[6]. Dwukrotnie został laureatem Ogólnopolskiego Konkursu Pianistycznego na stypendium im. Fryderyka Chopina. Dokonał nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej utworów takich kompozytorów jak: Józef Elsner, Ludwig van Beethoven, Fryderyk Chopin, Franz Liszt, Ignacy Jan Paderewski czy Karol Szymanowski[6]. Pianista miał spore kłopoty z przezwyciężeniem stresu podczas gry, który był przyczyną problemów nerwicowych[4].

Działalność pedagogiczna[edytuj | edytuj kod]

Równolegle z działalnością koncertową podjął w 1968 działalność pedagogiczną w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, zostając w 1991 jej dyrektorem[8][6]. W okresie (1983–2014) prowadził również klasę fortepianu w Akademii Muzycznej w Krakowie[9], zostając profesorem nadzwyczajnym[3]. Od 2014 prowadził zajęcia na Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy[4].

Wielu jego wychowanków zostało laureatami krajowych i międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in. Piotr Machnik, Piotr Kosiński, Marcin Koziak, Krzysztof Książek, Szymon Nehring, Marek Szlezer, Ireneusz Boczek, Anna Boczar, Aleksandra Łaptaś, Dobrochna Krówka, Joanna Pociej czy Paweł Filek[8][6]. Jeden z jego wychowanków Marek Szlezer stwierdził m.in.[4]:

Bardziej niż na elementach technicznych skupia się na wykształceniu u ucznia prawidłowej estetyki i jej formowaniu. Uczy szacunku do tekstu i dokładnego rozumienia detali. W tym prawdopodobnie tkwi klucz do jego sukcesu.

Prowadził lekcje z pianistami na zasadzie spotkań i dyskusji o muzyce[4]. Swoją rolę w życiu młodego pianisty tak określił[10]:

Rolą pedagoga jest nauczenie młodego człowieka, jak obserwować siebie i jak pracować, żeby móc się rozwijać artystycznie przez całe życie.

Był jurorem wielu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów pianistycznych. Założył też w 2009 Fundację Pro Musica Bona, która pomaga utalentowanym młodym muzykom z Małopolski[11][7]. Wraz ze swoją córką, skrzypaczką i pedagogiem Joanną Wojtas[12] był w radzie fundatorów tej fundacji[11]. W okresie (2011–2014) był członkiem Rady ds. Szkolnictwa Artystycznego VI kadencji, organu opiniodawczego i wnioskodawczego w sprawach dotyczących kształcenia artystycznego, powołanej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdana Zdrojewskiego[13].

Zmarł 27 maja 2024 w Krakowie. Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się w Krakowie mszą świętą odprawioną w jego intencji 4 czerwca w bazylice Mariackiej, po czym 5 czerwca zostanie pochowany na Nowym Cmentarzu w Zakopanem przy ul. Nowotarskiej 37[2].

Publikacje (albumy)[edytuj | edytuj kod]

Dla firmy fonograficznej Dux utrwalił na trzech płytach CD utwory Domenica Scarlattiego, Josepha Haydna, Fryderyka Chopina, Roberta Schumanna, Aleksandra Skriabina i Isaaca Albéniza[14].

Albumy
Rok Tytuł Wydawca
1999 Piano. Scarlatti, Haydn, Schumann, Skriabin Dux
2005 Chopin. Sonatas, mazurkas
2009 Izaak Albéniz: Iberia & Navarra

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Za swą działalność pedagogiczną i organizacyjną odznaczony został wieloma medalami i nagrodami (m.in. dwukrotnie nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[9], Medalem Komisji Edukacji Narodowej[9], Złotym i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[15] czy Złotym Krzyżem Zasługi[16])

Odznaczenia
Rok Odznaczenie / Nagroda
2001 Medal Komisji Edukacji Narodowej[9][7]
2005 Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie muzyki[15]
Złoty Krzyż Zasługi[16]
2006 Nagroda I stopnia Centrum Edukacji Artystycznej[7]
2009 Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego I stopnia[17]
2010 Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie szkolnictwa artystycznego[15]
2011 Nagroda EXCELLENCE IN TEACHING[18]
2015 Medal Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie za wychowanie wybitnych pianistów Szymona Nehringa i Krzysztofa Książka[19]
2016 Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie edukacji artystycznej[7]
2018 Nagroda Województwa Małopolskiego Ars Quaerendi w kategorii „mistrz”[7]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Mateusz Ciupka, Stefan Wojtas (1943–2024) [online], ruchmuzyczny.pl, 28 maja 2024 [dostęp 2024-05-29] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-28].
  2. ↑ a b Iga Leszczyńska, Zmarł Stefan Wojtas, "człowiek wielkiej wiedzy, kultury, o mężnym i pojemnym sercu" [online], wiadomosci.dziennik.pl, 29 maja 2024 [zarchiwizowane z adresu 2024-05-29].
  3. ↑ a b Przew. kwal. I Stefan Wojtas, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-05-29].
  4. ↑ a b c d e f g h Mateusz Borkowski, Stefan Wojtas. Profesor od Chopina, [w:] Dziennik Polski [online], dziennikpolski24.pl, 23 października 2015 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22].
  5. ↑ Mateusz Borkowski, Dom pełen fortepianów. Tu swoje kariery rozpoczynali wielcy muzycy, [w:] Dziennik Polski [online], dziennikpolski24.pl, 6 maja 2016 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22].
  6. ↑ a b c d e f Stefan Wojtas [online], kulturalna.warszawa.pl [dostęp 2019-05-19].
  7. ↑ a b c d e f Laureaci Nagrody Województwa Małopolskiego Ars Quaerendi (prof. Stefan Wojtas - mistrz). (PDF) [online], malopolska.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22].
  8. ↑ a b Stefan Wojtas, [w:] Państwowa Szkoła Muzyczna II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie [online], zelenski.krakow.pl [zarchiwizowane z adresu 2019-05-25].
  9. ↑ a b c d Osoby związane z Chopinem. Stefan Wojtas, [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2017-09-29].
  10. ↑ Majka Lisińska-Kozioł, Andrzej Arczewski, Zawzięty na granie [online], tygodnikprzeglad.pl, 4 stycznia 2004 [zarchiwizowane z adresu 2022-01-28].
  11. ↑ a b Rada fundatorów. Stefan Wojtas i Joanna Wojtas, [w:] Fundacja ProMusicaBona [online], fundacjapromusicabona.pl, 11 kwietnia 2010 [zarchiwizowane z adresu 2022-09-24].
  12. ↑ Joanna Wojtas, [w:] Państwowa Szkoła Muzyczna II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie [online], zelenski.krakow.pl [zarchiwizowane z adresu 2019-05-25].
  13. ↑ Nowa Rada ds. Szkolnictwa Artystycznego, [w:] Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [online], mkidn.gov.pl, 20 stycznia 2011 [dostęp 2019-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22].
  14. ↑ Fortepian – wykonawcy: Wojtas Stefan [online], dux.pl [zarchiwizowane z adresu 2017-09-26].
  15. ↑ a b c Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis (Wojtas Stefan), [w:] Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [online], mkidn.gov.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-08-12].
  16. ↑ a b POSTANOWIENIE PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 23 września 2005 r. o nadaniu odznaczeń [online], prawo.pl, 23 września 2005 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22].
  17. ↑ Nagrody dla nauczycieli ze szkół artystycznych, [w:] Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [online], mkidn.gov.pl, 21 października 2009 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22].
  18. ↑ EXCELLENCE IN TEACHING, [w:] Akademia Muzyczna w Krakowie [online], amuz.krakow.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-09-29].
  19. ↑ Medal Filharmonii dla prof. Stefana Wojtasa, [w:] Filharmonia im. Karola Szymanowskiego w Krakowie [online], filharmonia.krakow.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Wojtas&oldid=73888752”