Rezerwat przyrody Zachełmie
50°58′09″N 20°41′30″E/50,969167 20,691667 Kamieniołom w Zachełmiu | |
| rezerwat przyrody nieożywionej | |
| Typ |
geologiczny i glebowy |
|---|---|
| Podtyp |
stanowisk paleontologicznych |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
25 listopada 2010 |
| Akt prawny |
Dz. Urz. Woj. Święt. z dnia 10 listopada 2010 r. Nr 298, poz. 3076 |
| Powierzchnia |
7,94 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie gminy Zagnańsk  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kieleckiego  | |
| 50°58′09″N 20°41′30″E/50,969167 20,691667
| |
Rezerwat przyrody Zachełmie – rezerwat przyrody nieożywionej w gminie Zagnańsk, w powiecie kieleckim, w województwie świętokrzyskim[1][2]. Znajduje się w miejscowości Zachełmie, na wschód od kościoła pw. św. Marcina i Rozalii oraz na zachód od wzniesienia Góry Chełmowej (399,4 m n.p.m.), w obrębie otuliny Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego[3].
Zajmuje powierzchnię 7,94 ha[1][2] (akt powołujący podawał 7,95 ha[4]).
Został utworzony w 2010 r. celem zachowania ze względów społecznych, naukowych i dydaktycznych terenu kamieniołomu Zachełmie ze stanowiskiem paleontologicznym najstarszych na świecie tropów czworonogów wraz z formami tektonicznymi, skałami i minerałami[4].
Rodzaj, typ i podtyp rezerwatu[1]:
- rodzaj – przyrody nieożywionej;
- ze względu na dominujący przedmiot ochrony: typ – geologiczny i glebowy, podtyp – stanowisk paleontologicznych;
- ze względu na główny typ ekosystemu: typ – skalny, podtyp – skał osadowych.
Według obowiązującego planu ochrony ustanowionego w 2013 roku, obszar rezerwatu objęty jest ochroną czynną[5].
W latach 2002–2008 na terenie obecnego rezerwatu Grzegorz Niedźwiedzki wraz z Piotrem Szrekiem odkryli skamieniałości czworonogów, których wiek ocenia się na 395 milionów lat, pozostawione przez prawdopodobnie najstarsze znane czworonogi (tetrapody)[6][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 20 września 2017 r. zmieniające zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody Zachełmie. [w:] Dz. Urz. Województwa Świętokrzyskiego poz. 2891 [on-line]. 2017-09-26. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ a b Rezerwat przyrody Zachełmie. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-05-10].
- ↑ Formy ochrony przyrody. [w:] Suchedniowsko-Oblęgorski Park Krajobrazowy [on-line]. Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ a b Zarządzenie 5/2010 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 8 listopada 2010 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody. (Dz. Urz. Woj. Święt. z dn. 10.11.2010 r., Nr 298, poz. 3076), 2010-11-10. s. 24452. [dostęp 2016-08-02].
- ↑ Zarządzenie Nr 2/2013 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 27 marca 2013 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Zachełmie”. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego poz. 1479 [on-line]. 2013-03-28. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ Sensacyjne odkrycie kieleckiego geologa. www.echodnia.eu. [dostęp 2016-08-02].
- ↑ Grzegorz Niedzwiedzki, Piotr Szrek, Katarzyna Narkiewicz, Marek Narkiewicz i inni. Tetrapod trackways from the early Middle Devonian period of Poland. „Nature”. 463 (7277), s. 43-48, 2010. DOI: 10.1038/nature08623. PMID: 20054388.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- M. Strzyż, A. Kin. Potencjał środowiska geograficznego rezerwatu Zachełmie a możliwości wielokierunkowego rozwoju regionu. „Problemy Ekologii Krajobrazu”. XXIX, s. 107-116, 2011.