Regina C. Elandt-Johnson

Regina C. Elandt-Johnson

Data i miejsce urodzenia	22 listopada 1918 Nowogród
Data i miejsce śmierci	31 maja 2011 Chapel Hill (Karolina Północna)
Zawód, zajęcie	statystyczka
Odznaczenia

Regina C. Elandt-Johnson (ur. 22 listopada 1918 w Nowogrodzie, zm. 31 maja 2011 w Chapel Hill) – polska matematyczka specjalizująca się w statystyce, szczególnie w zakresie biometrii i genetyki, nauczycielka akademicka, od 1964 zamieszkała na stałe w USA.

Życiorys

Szkołę powszechną skończyła w Nowogrodzie. Potem uczyła się w Żeńskim Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Łomży. W 1937 zaczęła studia matematyczne na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Przerwała je z powodu wybuchu wojny i zamknięcia uczelni. Naukę skończyła na Uniwersytecie Poznańskim w 1946, uzyskując magisterium z filozofii w zakresie matematyki.

W czasie II wojny światowej mieszkała w Zakopanem, Nowogrodzie, potem w Łomży. Od 1940 była członkinią młodzieżowej grupy walki podziemnej podległej pod Okręg Łomża AK-PN. Prowadziła redakcję gazetki „Głos Orła” (później „Awangarda”). W 1980 odznaczoną ją Krzyżem Armii Krajowej.

Już na drugim roku studiów zaczęła pracę w Katedrze Meteorologii Uniwersytetu Stefana Batorego. W czasie studiów w Poznaniu pracowała w Państwowym Instytucie Hydrologiczno-Meteorologicznym, a od 1946 w Katedrze Doświadczalnictwa Rolniczego i Biometrii Uniwersytetu Poznańskiego. Dzięki temu poznała możliwości zastosowania metod statystyki matematycznej do analizy wyników doświadczeń rolniczych oraz biometrii. Kilka lat studiów zaowocowało artykułami naukowymi nt. stosowania statystyki matematycznej w doświadczalnictwie, publikowanymi w „Rocznikach Nauk Rolniczych”, „Wiadomościach Chemicznych” oraz „Pracach Instytutu Włókien Łykowych”. W 1955 uzyskała doktorat z nauk matematycznych. Publikowała w „Acta Agrobotanica”, „Zastosowaniach Matematyki”, „Bulletin de l’Académie Polonaise des Sciences” oraz „Rocznikach Nauk Rolniczych”. Wyniki jej badań, zarówno oryginalne, jak i praktyczne, pozwoliły na nadanie jej stopnia naukowego docenta (1958). Dzięki rocznemu stypendium mogła pracować w Department of Statistics University College London. Po powrocie kontynuowała badania naukowe nad metodami i zastosowaniami statystyki matematycznej w doświadczalnictwie rolniczym oraz genetyce i hodowli roślin. Zaczęła publikować w branżowych czasopismach zagranicznych („Acta Agronomica Academiae Scientiarum Hungaricae”, „Techno-metrics”, „Annals of Mathematical Statistics”, „Bio-metrics”, „Sankhyã: The Indian Journal of Statistics”) oraz polskich („Roczniki Nauk Rolniczych” i „Genetica Polonica”). Przetlumaczyła z rosyjskiego na angielski książkę Yu. Linnika – ukazała się w 1960 jako Method of Least Squares and Principles of the Theory of Observations. W 1964 Państwowe Wydawnictwo Naukowe wydało jej podręcznik Statystyka matematyczna w zastosowaniu do doświadczalnictwa rolniczego.

W 1963 powierzono jej kierownictwo nowo utworzonej Katedry Statystyki Matematycznej na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Katedra wydzieliła się z Zakładu Doświadczalnictwa Rolniczego i Biometrii na Katedrze Genetyki i Hodowli Roślin, w którym dotąd pracowała. W 1964 wyszła za mąż za poznanego w Londynie prof. Normana L. Johnsona i zakończyła pracę w Poznaniu. Oboje dostali pracę na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill (USA). Regina C. Elandt-Johnson, bo takim nazwiskiem odtąd się posługiwała, otrzymała profesurę nadzwyczajną (associate professor) w Department of Biostatistics przy uniwersyteckiej School of Public Health (Szkoła Zdrowia Publicznego). Kontynuując zainteresowania genetyką roślin, zajęła się też genetyką człowieka. Podsumowaniem tego okresu jej pracy była książka Probability Models and Statistical Methods in Genetics (1971). W uznaniu badań zastosowania rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej w genetyce otrzymała profesurę zwyczajną.

Od 1973 badała zastosowania statystyki matematycznej w analizie przeżywalności i zagadnieniach epidemiologii, skupiając się na uwzględnieniu rozkładów czasu przeżywalności i teorii współdziałających przyczyn zdarzenia. Wyniki badań prezentowała w czasopismach branżowych i pracach zbiorowych, a w 1980 w napisanej z mężem monografii Survival Models and Data Analysis. Łącznie opublikowała 62 prace naukowe i 3 podręczniki.

Wielokrotnie wygłaszała referaty, odczyty seminaryjne i wykłady na konferencjach, sympozjach, spotkaniach naukowych, kursach szkoleniowych, szkołach letnich organizowanych przez różne towarzystwa i instytucje naukowe w Polsce, USA, Australii, Kanadzie, Republice Południowej Afryki, Wielkiej Brytanii i Niemczech.

Pracę naukową łączyła z pracą dydaktyczną. W Poznaniu prowadziła wykłady i ćwiczenia z matematyki dla studentów i studentek rolnictwa, ogrodnictwa i zootechniki, z matematyki wyższej na studiach magisterskich, ze statystyki matematycznej i podstaw doświadczalnictwa. Wykładała metody statystyczne na kursach dla pracowników nauki. W Chapel Hill prowadziła wykłady z podstaw statystyki dla studentów i studentek różnych specjalizacji medycznych. Wykładała podstawy i zastosowania rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej dla magistrantów i doktorantów zajmujących się biostatystyką. Mentorowała osobom przygotowującym prace magisterskie ze statystycznej teorii przeżywalności i z zastosowań metod statystycznych w epidemiologii. Promowała dwa przewody doktorskie ze statystycznej teorii przeżywalności. Brała udział w komisjach przewodów doktorskich. Była konsultantką i doradczynią naukową naukowców i naukowczyń w Chapel Hill. Konsultowała działania kilku instytucji amerykańskich.

Utrzymywała kontakt z macierzystą uczelnią w Poznaniu, kontaktowała się z jej kadrą, a uniwersyteckiej bibliotece podarowała wartościowe i wówczas trudno dostępne książki i czasopisma naukowa. W Chapel Hill opiekowała się stypendystkami i stypendystami z Polski. W 2001 Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu nadała jej doktorat honoris causa.

Wraz z mężem wspierała, przez Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, wszechstronne działania na rzecz Polonii na Kresach Wschodnich oraz na terenie Białostocczyzny, jak również edukację dzieci w Indiach, krajach Afryki i Salvadorze.

Spoczywa na cmentarzu w Chapel Hill.

Upamiętnienie

W 2004 powstała Fundacja Jaśmin imienia jej i jej męża.