Psychologizm pedagogiczny
Psychologizm pedagogiczny – szeroki ruch w pedagogice, który w procesie wychowania wymaga uwzględniania przede wszystkim psychicznej strony wychowanka[1]. W swej skrajnej postaci psychologia i rezultaty jej badań mają być nie tylko pomocnicze dla teorii i praktyki wychowania, ale stanowić i wyznaczać zarówno środki, jak i cele wychowania. Psychologia nie tylko jest uważana za naukę pomocniczą pedagogiki, ale staje się wprost pedagogiką[2]. Szczególnie psychologia wychowawcza ma zastąpić w tym ujęciu pedagogikę. Całe wychowanie bowiem, zarówno nauczanie jak kształcenie charakteru, czerpią swe cele i środki z prawidłowości rozwoju psychicznego dziecka[3].
Psychologizm pedagogiczny zwraca się szczególnie przeciw pedagogice tzw. „szkoły tradycyjnej”, stworzonej przez Herbarta[4] i herbarystów[5] oraz wprowadzonej zwłaszcza do szkół ogólnokształcących niemal w całej Europie, a także w USA, gdzie powstał w końcu XIX wieku i przetrwał aż do I wojny światowej. Psychologizm „nowej szkoły” zwraca się przeciw skrajnemu kształceniu intelektu i zyskiwaniu wiedzy dla wiedzy, zwanej też „wiedzą czystą” i żąda głównie rozwijania myślenia praktycznego wraz z rozwojem strony uczuciowej, woli i działania[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ pedagogika, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-01-29].
- ↑ dr Mirosław Sekreta: Przesłanki filozoficzne i psychologiczne podstawy pedagogiki współczesnej. Wielkopolska Biblioteka cyfrowa. [dostęp 2015-01-29]. (pol.).
- ↑ Jan Władysław Dawid: Nauka o rzeczach - rys jej historycznego rozwoju, podstawy psychologiczne, metoda oraz wzory lekcji. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki,. [dostęp 2015-01-29]. (pol.).
- ↑ Dariusz Stępkowski. Nota wstępna do przekładu tekstu Johanna Friedricha Herbarta Dwa wykłady o pedagogice. „Przegląd Pedagogiczny”. 1 (2009). s. 9-16.
- ↑ Herbart Johann Friedrich, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-01-29].
- ↑ dr Małgorzata Kosiorek: Od paradygmatu wychowania adaptacyjnego do podmiotowego. academia.eu. [dostęp 2015-01-29]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pomykało Wojciech,(red) (1997), Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa, Wydawnictwo Fundacja INNOWACJA, ISBN 83-86169-03-6
- Kazimierz Sośnicki, Kierunki pedagogiki psychologicznej, czasopismo "Nowa Szkoła" nr 11/1959
- Kazimierz Sośnicki, O psychologizmie i obiektywizmie w nauce, czasopismo "Nowa Szkoła" nr 6/1959
- Kazimierz Sośnicki, Obiektywizm i subiektywizm w pedagogice współczesnej, czasopismo "Ruch pedagogiczny" nr 2/1959
- Perez Bernard: La psychologie de l'enfant: les trois premières années. Paryż: 1882, s. 362.
- Wilhelm Thierry Preyer: Die Seele des Kindes. Beobachtungen über die geistige Entwicklung des Menschen in den ersten Lebensjahren. Lipsk: Th. Griebens Verlag, 1884, s. 505.
- Jan Władysław Dawid. Nauka o rzeczach - rys jej historycznego rozwoju, podstawy psychologiczne, metoda oraz wzory lekcji. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. 6 (1), s. 152, 1961. ISSN 0023-589X. (pol.).
- Jan Władysław Dawid: Inteligencja, wola i zdolność do pracy. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1927, s. 583, seria: Biblioteka Dzieł Pedagogicznych.