Pipa (córka Attalusa)
Pipa (lub Pipara[1]) – córka Attalusa wodza Markomanów, według Aureliusza Wiktora konkubina lub nałożnica cesarza rzymskiego Galiena (260-268).
Pipa była córką Attalusa wodza germańskiego plemienia Markomanów[2]. Została konkubiną[3][4], nałożnicą[2] lub być może zakładniczką[5] cesarza Galiena, który zawarł z jej ojcem układ. Na mocy tego układu Markomanowie osiedlili się w części Panonii Górnej (Pannonia Superior)[3] z zadaniem strzeżenia granic cesarstwa[5]. Być może Markomanowie przenieśli się w granice Imperium rzymskiego już za czasów Waleriana I (253-260), ojca Galiena[6]. Mogło to mieć miejsce w 258, gdy groził kolejny najazd Markomanów po tym, jak w 254 zaatakowali ziemie sąsiadujące z cesarstwem rzymskim[7]. Darzenie przez Galiena miłością córkę barbarzyńskiego króla i pozostawanie pod wpływem cudzoziemki, było dla Aureliusza Wiktora[2] oraz autora Historia Augusta[1][8] świadectwem upadku państwa i jedną z podstaw do surowej oceny rządów tego władcy.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Historia Augusta, Gallieni Duo 21, 3.
- ↑ a b c Aureliusz Wiktor, De Caesaribus 33, 6.
- ↑ a b Aureliusz Wiktor, Epitome 33, 1.
- ↑ Krawczuk 1991 ↓, s. 99.
- ↑ a b Bird 1994 ↓, s. 138.
- ↑ Syme 1983 ↓, s. 155.
- ↑ Zosimos, Historia nova I, 29.
- ↑ Suski 2008 ↓, s. 324.
Źródła[edytuj | edytuj kod]
- Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana. Opracowanie i tłumaczenie Hanna Szelest. Warszawa: Czytelnik, 1966.
- Brewiaria dziejów rzymskich. Redakcja naukowa: Przemysław Nehring. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010. ISBN 978-83-235-0416-0.
- Zosimos: Historia nowa. Przekład Helena Cichocka, wstęp, bibliografia i komentarz Ewa Wipszycka. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2012. ISBN 978-83-211-1923-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Suski: Konsolidacja Cesarstwa rzymskiego za panowania cesarza Aureliana 270-275. Kraków: Avalon, 2008. ISBN 978-83-60448-42-7.
- Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Dominat. Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1099-5.
- Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzowych Rzymu. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2006. ISBN 83-244-0021-4.
- The End of the Marcomanni. W: Ronald Syme: Historia Augusta Papers. Oxford: Oxford University Press, 1983. ISBN 978-0198148531. (ang.).
- Aurelius Victor: De Caesaribus. Tłumaczenie, wstęp i komentarze Harry W. Bird. Liverpool: Liverpool University Press, 1994. ISBN 0-85323-218-0. (ang.).