Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego
Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego – nagroda literacka za książkę dotyczącą polskiej konfrontacji z XX-wiecznymi totalitaryzmami oraz książkę relacjonującą sytuację z miejsc ogarniętych konfliktami zbrojnymi lub szczególnego zagrożenia dla godności człowieka. Fundatorem nagrody jest Instytut Pileckiego, a jej partnerem Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau[1].
Historia i forma nagrody[edytuj | edytuj kod]
Nagrodę zainaugurowano w 2021 roku w związku ze 120. rocznicą urodzin Witolda Pileckiego, w porozumieniu z jego rodziną[2]. Jej przyznawanie ma w zamierzeniu organizatorów służyć promowaniu twórczości pisarskiej, która podtrzymuje wiarę w fundamentalne wartości: godność człowieka, dążenie do prawdy, gotowość do poświęceń, solidarność z prześladowanymi. Jednocześnie ma „podkreślać rolę uniwersalnego przesłania, które płynie z doświadczenia dwóch totalitaryzmów w XX wieku”, symbolizowanego przez postać rotmistrza Pileckiego[3]. Nagroda jest przyznawana za książki napisane w języku polskim lub angielskim. W pierwszej edycji laureaci otrzymali nagrodę finansową w wysokości 75 tys. zł oraz okolicznościową statuetkę autorstwa Zofii Strumiłło-Sukiennik. Od drugiej edycji laureaci otrzymują 40 tys. zł oraz statuetkę; wprowadzono także kategorię wyróżnionych, którzy otrzymują 15 tys. złotych[4].
Kategorie nagrody[edytuj | edytuj kod]
1) Naukowa książka historyczna – „dla najlepszej monografii lub syntezy na temat polskiego doświadczenia konfrontacji z dwoma totalitaryzmami w XX wieku”[5].
2) Reportaż historyczny – w tej kategorii uwzględniane są m.in. klasyczne reportaże, biografie, zbiory relacji, wspomnień itp.[5]
3) Nagroda specjalna – nagroda dla korespondentów wojennych, których książka rzetelnie przedstawia „przebieg współczesnych konfliktów zbrojnych lub zdaje relację z miejsc szczególnego zagrożenia dla godności człowieka”[1]. W drugiej edycji nagroda była dedykowana książkom dotyczącym „trwającej od 2014 agresji Rosji na Ukrainę lub protestów po sfałszowanych w 2020 roku wyborach na Białorusi i związanych z nimi represji”[5].
Kapituła[edytuj | edytuj kod]
W skład kapituły wchodzą Łukasz Adamski (od 2022 roku), Richard Butterwick-Pawlikowski, Marek Cichocki, Piotr Cywiński (przewodniczący), Jack Fairweather, Magdalena Gawin (od 2022 roku), Patrycja Grzebyk, Marek Kornat, Krzysztof Kosior (prawnuk Witolda Pileckiego), Wojciech Stanisławski i Claudia Weber[6][4].
Laureaci, wyróżnieni i pozostali nominowani[edytuj | edytuj kod]
2021[edytuj | edytuj kod]
| Autor | Kategoria | Tytuł książki | Wydawnictwo | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Eliyana R. Adler | naukowa książka historyczna | Survival on the Margins: Polish Jewish Refugees in the Wartime Soviet Union, | Harvard University Press | nie przyjęła nagrody |
| Filip Gańczak | reportaż historyczny | Jan Sehn Tropiciel nazistów | Wydawnictwo Czarne | |
| Christina Lamb | nagroda specjalna | Our Bodies, Their Battlefield: What War Does to Women | William Collins |
| Autor | Kategoria | Tytuł książki | Wydawnictwo |
|---|---|---|---|
| Andrzej Chwalba | naukowa książka historyczna | Przegrane zwycięstwo. Wojna polsko-bolszewicka 1918-1920 | Wydawnictwo Czarne |
| Tomasz Kurpierz | naukowa książka historyczna | Henryk Sławik 1894-1944. Biografia socjalisty | Instytut Pamięci Narodowej |
| Molly Pucci | naukowa książka historyczna | Security Empire: The Secret Police in Communist Eastern Europe | Yale University Press |
| Paweł Skibiński | naukowa książka historyczna | Odnowa tej ziemi. I Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski, czerwiec 1979 | Centrum Myśli Jana Pawła II, Państwowy Instytut Wydawniczy |
| Ewa K. Czaczkowska | reportaż historyczny | Prymas Wyszyński. Wiara, nadzieja, miłość | Wydawnictwo Znak |
| Dorota Karaś i Marek Sterlingow | reportaż historyczny | Walentynowicz. Anna szuka raju | Wydawnictwo Znak |
| Beata Majchrowska | reportaż historyczny | Więcej niż Enigma. Historia Antoniego Pallutha | Klinika Języka |
| Zbigniew Rokita | reportaż historyczny | Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku | Wydawnictwo Czarne |
| Carmela S. Fonbuena | nagroda specjalna | Marawi Siege. Stories from the Front Lines | Journalism for Nation Building Foundation |
| Carlos Sardiña Galache | nagroda specjalna | The Burmese Labyrinth: A History of Rohingya Tragedy | Verso |
| Myra MacDonald | nagroda specjalna | White as the Shroud. India, Pakistan and War on the Frontiers of Kashmir | Hurst & Company |
| Danielle Vella | nagroda specjalna | Dying to Live: Stories from Refugees on the Road to Freedom | Rowman & Littlefield |
2022[edytuj | edytuj kod]
| Autor | Kategoria | Tytuł książki | Wydawnictwo |
|---|---|---|---|
| Joanna Lubecka | naukowa książka historyczna | Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym | Instytut Pamięci Narodowej, Ośrodek Myśli Politycznej |
| Andrzej Brzeziecki | reportaż historyczny | Wielka gra majora Żychonia. As wywiadu kontra Rzesza | Wydawnictwo Literackie |
| Tomáš Forró | nagroda specjalna | Apartament w hotelu Wojna. Reportaż z Donbasu | Wydawnictwo Czarne |
| Autor | Kategoria | Tytuł książki | Wydawnictwo |
|---|---|---|---|
| Jacek Tebinka i Anna Zapalec | naukowa książka historyczna | Polska w brytyjskiej strategii wspierania ruchu oporu. Historia Sekcji Polskiej Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE) | Wydawnictwo Neriton |
| Anna Wylegała | naukowa książka historyczna | Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce | Wydawnictwo Czarne |
| Krzysztof Mordyński | reportaż historyczny | Sny o Warszawie. Wizje przebudowy miasta 1945-1952 | Prószyński i S-ka |
| Jane Rogoyska | reportaż historyczny | Surviving Katyń - Stalin’s Polish Massacre and the Search for Truth | Oneworld Publications |
| Stanisław Asiejew | nagroda specjalna | The Torture Camp on Paradise Street | The Old Lion Publishing House |
| Joanna Getka i Jolanta Darczewska | nagroda specjalna | Na drodze do wolności. Białoruska partyzantka kulturowa w przestrzeni publicznej i Internecie | Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego |
| Autor | Kategoria | Tytuł książki | Wydawnictwo |
|---|---|---|---|
| Grzegorz Berendt | naukowa książka historyczna | Bronna Góra 1942 roku. Miejsce zagłady natychmiastowej na Polesiu | Muzeum II Wojny Światowej |
| Grzegorz Majchrzak | naukowa książka historyczna | Rozpracowanie organów kierowniczych NSZZ "Solidarność" przez Służbę Bezpieczeństwa 1980-1982 | Instytut Pamięci Narodowej |
| Magda Łucyan | reportaż historyczny | Dzieci getta. Ostatni świadkowie Zagłady | Znak Horyzont |
| Tomasz Słomczyński | reportaż historyczny | Kaszëbë | Wydawnictwo Czarne |
| Wojciech Mucha | nagroda specjalna | Krew i ziemia. O ukraińskiej rewolucji | Wydawnictwo Fronda |
| Paweł Pieniążek | nagroda specjalna | Greetings From Novorossiya: Eyewitness to the War in Ukraine | University of Pittsburgh Press |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego. Pierwsza Edycja (2021) - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-26] (pol.).
- ↑ Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego za książkę historyczną [online], Rynek książki [dostęp 2022-11-23] (pol.).
- ↑ Nagroda literacka - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-23] (pol.).
- ↑ a b Katarzyna Krzykowska, Ogłoszono laureatów 2. Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego [online], dzieje.pl, 24 listopada 2022 [dostęp 2022-11-25] (pol.).
- ↑ a b c d Nominacje. Druga edycja Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego. - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-25] (pol.).
- ↑ Poznaliśmy laureatów I edycji Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 17 listopada 2021 [dostęp 2022-11-25] (pol.).
- ↑ Gala Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-25] (pol.).
- ↑ Nominacje do Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-25] (pol.).
- ↑ a b Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego przyznana! - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-25] (pol.).