Marian Lipski

Marian Lipski
	kapitan administracji (piechoty)
Data i miejsce urodzenia	25 maja 1895 ; Czuchela, na Wołyniu
Data i miejsce śmierci	między 11 a 13 maja 1940 ; Katyń
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Wojsko Polskie
Jednostki	II Korpus Polski w Rosji; 84 Pułk Strzelców Poleskich; 68 pułk piechoty; 23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli ; PKU Włodzimierz Wołyński; KRU Włodzimierz Wołyński
Stanowiska	kierownik referatu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa ; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	;

Marian Lipski^[1] (ur. 25 maja 1895 w Czucheli, na Wołyniu, zm. między 11 a 13 maja^[2] 1940 w Katyniu) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej^[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Wincentego i Jadwigi z Popławskich^[4]. Absolwent gimnazjum w Żytomierzu i szkoły wojskowej w Odessie. Żołnierz Armii Imperium Rosyjskiego i II Korpusu Polskiego w Rosji. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 25 listopada 1920 został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty „z grupy byłych Korpusów Wschodnich i ramii rosyjskiej”^[5]. W latach 1923–1924 słuchacz Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. W 1923 służył w stopniu porucznika w 84 pułku piechoty^[6]. W następnym roku został przeniesiony w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 125 lokatą do 68 pułku piechoty^[7]. W kwietniu 1932 został przeniesiony do 23 pułku piechoty we Włodzimierzu Wołyńskim^[8]. W 1935 został przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Włodzimierz Wołyński^[9]. W 1939 był kierownikiem II referatu uzupełnień w KRU Włodzimierz Wołyński^[10]. Jego jednostką macierzystą był 23 pułk piechoty.

Publikował artykuły w specjalistycznej prasie wojskowej^[11].

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Według stanu z 20 października 1939 był jeńcem juchnowskiego obozu NKWD (zgodnie z kartą rejestracyjną obozu w Juchnowie). W listopadzie 1939 został wysłany do Kozielska i według stanów z 21 kwietnia i 3 maja 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 10 a 11 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD^[2] – lista wywózkowa 036/4 poz. 69 nr akt 776^[12], z 16 kwietnia 1940^[2]^[13]. Zgodnie z raportem naczelnika obozu kozielskiego do UPW (Zarząd NKWD ZSRR do spraw Jeńców Wojennych) – 21 kwietnia Lipski znajdował się w obozie. W raporcie z 3 maja 1940 jest wymieniony jako pozostawiony w obozie na mocy rozkazu UPW 25/3273. Został zamordowany między 11 a 13 maja 1940 przez NKWD w lesie katyńskim^[2]. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943. Krewni do 1958 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Anną z Gierdów, miał dwóch synów. Rodzina mieszkała w kolonii oficerskiej we Włodzimierzu. Jeden z synów zginął 14 lub 15 sierpnia 1944 w powstaniu warszawskim^[14].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
Dąb Pamięci nr 2748 posadzony przez Rekolekcyjny Dom Chleba, Osla 112, certyfikat 1486/4726/ WE/2018^[15]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Walecznych^[7]
Medal Niepodległości (9 listopada 1933)^[16]^[10]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[17]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[17]
Odznaka pamiątkowa Związku Kaniowczyków^[17]
Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)^[17]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ W ewidencji Wojska Polskiego figuruował jako Marian II Lipski w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko.
↑ ^a ^b ^c ^d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 462.
↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 156 .
↑ Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 350 .
↑ „Dziennik Personalny” (R.1, Nr 48), 15 grudnia 1920, s. 1356 .
↑ Rocznik Oficerski, MSWojsk, 1923, s. 367 .
↑ ^a ^b Rocznik Oficerski, MSWojsk, 1924, s. 284, 366 .
↑ „Dziennik Personalny” (R.13, nr 6), MSWojsk, 23 marca 1932, s. 230 .
↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 350.
↑ ^a ^b RybkaR. R. RybkaR., StepanS. K. StepanS., Rocznik Oficerski 1939, Kraków 2006, s. 293, 861 .
↑ „Polska Zbrojna” (R.12, nr 102), 12 kwietnia 1933, s. 5 .
↑ JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 696 .
↑ Na liście wywózkowej Rosjanie wstawili błędną datę urodzenia - 1896
↑ Archiwum Historii Mówionej - Zygmunt Lipski [online], www.1944.pl [dostęp 2019-03-01] (ang.).
↑ Bohaterowie – Strona 284 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).
↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ ^a ^b ^c ^d Na podstawie fotografii Muzeum Katyńskie - Mediateka

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

[1] W ewidencji Wojska Polskiego figuruował jako Marian II Lipski w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko.

[:1-2] УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 462.

[:2-3] JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 156 .

[:02-4] Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 350 .

[5] „Dziennik Personalny” (R.1, Nr 48), 15 grudnia 1920, s. 1356 .

[6] Rocznik Oficerski, MSWojsk, 1923, s. 367 .

[:3-7] Rocznik Oficerski, MSWojsk, 1924, s. 284, 366 .

[8] „Dziennik Personalny” (R.13, nr 6), MSWojsk, 23 marca 1932, s. 230 .

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Katynia2000350-9] Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 350.

[:4-10] RybkaR. R. RybkaR., StepanS. K. StepanS., Rocznik Oficerski 1939, Kraków 2006, s. 293, 861 .

[11] „Polska Zbrojna” (R.12, nr 102), 12 kwietnia 1933, s. 5 .

[12] JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 696 .

[13] Na liście wywózkowej Rosjanie wstawili błędną datę urodzenia - 1896

[14] Archiwum Historii Mówionej - Zygmunt Lipski [online], www.1944.pl [dostęp 2019-03-01] (ang.).

[15] Bohaterowie – Strona 284 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-03-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).

[16] M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[:0-17] Na podstawie fotografii Muzeum Katyńskie - Mediateka

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]