Kultura milawecka

Kultura milawecka – kultura archeologiczna środkowej i młodszej epoki brązu, silnie powiązana z kręgiem kultur pól popielnicowych. Jej nazwa pochodzi od miejscowości Milavče w kraju pilzneńskim w Czechach.

Geneza

Kultura milawecka powstała na bazie grupy czesko-palatynackiej, należącej do kręgu kultur mogiłowych, przy wpływach ze strony kultury knowiskiej. Ponadto daje się w niej zauważyć wpływy kultury łużyckiej.

Chronologia i obszar występowania

Kulturę milawecką datuje się, podobnie jak kulturę knowiską, od okresu brązu D do końca okresu Hallstatt B, według podziału chronologicznego dokonanego przez Paula Reineckego, czyli na lata 1300–800 p.n.e. Rozwijała się ona na obszarze południowych i południowo-zachodnich Czech.

Osadnictwo i gospodarka

Osadnictwo kultury knowiskiej nie różniło się szczególnie od osadnictwa kręgu kultur pól popielnicowych. Występowały tu głównie osada osady otwarte. Gospodarka opierała się na uprawie ziemi oraz hodowli zwierząt.

Obrządek pogrzebowy

W obrządku pogrzebowym dalej żywe były elementy tradycji kultur mogiłowych. W omawianej kulturze dominują ciałopalne groby popielnicowe z obstawami i nakryciami kamiennymi. Nad takimi grobami usypywano niewielkich rozmiarów kopce z ziemi, mieszczące wewnątrz konstrukcje kamienne. Konstrukcje te najczęściej występują w postaci wieńców ułożonych z kamieni na obwodach kopców.

Inwentarz

W ceramice występują naczynia piętrowe, charakterystyczne dla kultury knowiskiej, a poza tym wazy dwustożkowate, naczynia wazowate z baniastymi brzuścami i cylindrycznymi szyjami o płasko rozchylonej krawędzi. Ponadto znane są także różnego rodzaju czerpaki, kubki i misy. W ogólnym zarysie ceramika nawiązuje do inwentarza kultury knowiskiej.

Wśród wyrobów metalowych spotyka się noże, brzytwy, miecze, zapinki dwudzielne i inne oraz szpile. Na cmentarzysku w Milavčach odkryto brązowy kociołek ustawiony na czterokolnym wózku brązowym. Wyroby metalowe w odróżnieniu od ceramicznych nawiązują do południowoniemieckiej kultury pól popielnicowych.

Bibliografia

• Marek Gedl, Archeologia pierwotna i wczesnośredniowieczna, część III Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Europie, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1985.
• Stary i nowy świat (Od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego), pod red. Joachima Śliwy, Świat Książki, Fogra Oficyna Wydawnicza, Kraków 2005.