Kitnowo (województwo warmińsko-mazurskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kitnowo
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Grunwald

Liczba ludności (2021)

184[2]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-107[3]

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0474821

Położenie na mapie gminy Grunwald
Mapa konturowa gminy Grunwald, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kitnowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Kitnowo”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kitnowo”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kitnowo”
Ziemia53°33′17″N 20°03′08″E/53,554722 20,052222[1]

Kitnowo (dawniej niem. Kittnau) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś mazurska, położona niedaleko Grunwaldu, 18 km na południe od Ostródy.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1335 r. Hartung von Sonnenborn, komtur dzierzoński, nadał Piotrowi z Kitnowa i jego bratu Hartwigowi trzydzieści włók ziemi sasińskiej z prawem połowu ryb w jeziorze Pancerzyn. Wolnizna wynosiła 16 lat. W 1433 r. Jorge z Kitnowa otrzymał 4 woki od Geirscha z Domkowa, którego pięć lat później spłacili jego następcy. W czasie woje polsko-krzyżacki w drugiej połowie XV w. wieś uległa zniszczeniu a właściciel zginął. Jan z Kitnowa był członkiem Towarzystwa Jaszczurczego. W Związku Pruskim, wśród 13 rycerzy z ziemi ostródzkiej, był także Jerzy z Kitnowa (był zmuszany przez komtura ostródzkiego do wystąpienia ze Związku).

W 1537 r. pastor z Gierzwałdu sprawował upiekę nad Kitnowem. W 1577 r. wieś miała w swoim areale 30 włók i funkcjonowały tu dwa majątki ziemskie. We wsi było 10 chłopów, 10 zagrodników i jeden pasterz. Z dokumentów wynika, że w tym czasie wdowa po Michale Pomierskim oddała w zastaw Janowi Falkowskiemu 7,5 włoki, w zamian za spłacenie jej długów.

W 1702 r. Jan Bicki oddał 7,5 włóki swojej ziemi w zastaw na sześć lat kapitanowi Janowi Sabińskiemu. W 1783 r. majątek ziemski i wieś miały 10 domów. W 1861 r. majątek rycerski obejmował 2028 mórg a mieszkało w nim 121 osób. W 1895 r. Kitnowo obejmowało areał 517 ha ziemi i mieszkały w nim 124 osoby. Według danych z 1907 r. majątek ziemski był w posiadaniu radcy ziemskiego, niejakiego Schultza. Od 1925 r. majątek należał do Leipskiego z Olsztynka. W XIx i XX w. majątek wraz z jednym folwarkiem obejmował około 500 ha ziemi i działała w nim gorzelnia.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Dwór. Wybudowany w pierwszej połowie XIX w., później przebudowany
  • Pozostałości parku dworskiego
  • Zabudowania gospodarskie po dawnym majątku, pochodża z 1095 r., przebudowane

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 53473
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 17 września 2023 [dostęp 2022-11-17].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 479 [zarchiwizowane 2022-10-26].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
  • Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich. Dobra utracone czy ocalone?, Wydanie III poszerzone i uzupełnione, Studio Arta, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6.