John Swinney
_(cropped).jpg) John Swinney (2024) | |
| Data i miejsce urodzenia |
13 kwietnia 1964 |
|---|---|
| 7. Pierwszy Minister Szkocji | |
| Okres |
od 8 maja 2024 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Lider Szkockiej Partii Narodowej | |
| Okres |
od maja 2024 |
| Poprzednik | |
| Zastępca pierwszego ministra Szkocji | |
| Okres |
od 2014 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Lider Szkockiej Partii Narodowej | |
| Okres |
od 2000 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
John Ramsay Swinney (ur. 13 kwietnia 1964 w Edynburgu) – szkocki polityk, członek parlamentu szkockiego, w latach 2000–2004 i od 2024 lider Szkockiej Partii Narodowej, w latach 2014–2023 zastępca pierwszego ministra, a od 8 maja 2024 pierwszy minister Szkocji.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył naukę na Forrester High School i studia na Uniwersytecie Edynburskim. W 1986 uzyskał tytuł naukowy Master of Arts z nauk politycznych[1].
W wieku piętnastu lat wstąpił do Szkockiej Partii Narodowej[1]. W 1986, w wieku 22 lat, wybrany najmłodszym w historii sekretarzem partii. W 1992 bez powodzenia ubiegał się o mandat do Izby Gmin[2], w 1997 roku wybrany do brytyjskiego parlamentu z okręgu North Tayside, uznawanego do tej pory za bastion Torysów. W 1998 został zastępcą lidera partii, a rok później został wybrany z okręgu o tej samej nazwie do Parlamentu Szkockiego, reelekcję uzyskał w 2003 i 2007. W 2011, 2016 i 2021 wybierano go ponownie z okręgu Perthshire North[1].
W 2000 roku obrany liderem opozycyjnej wówczas Szkockiej Partii Narodowej, uzyskał 547 głosów wobec 268 oddanych na Alexa Neila[3]. Mimo porażki SNP w wyborach do Izby Gmin w 2001[4] i do Parlamentu Szkockiego w 2003[5], pozostał liderem partii, zdobywając we wrześniu 2003 roku 577 z 688 głosów delegatów[6]. Jednak po kolejnej przegranej w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku[7] zrezygnował z przewodzenia ugrupowaniu[8].
W 2005 roku został rzecznikiem partii ds. finansów w gabinecie cieni Alexa Salmonda[9]. Po wygranej SNP w wyborach w 2007 powołano go na stanowisko sekretarza ds. finansów[10]. 21 listopada 2014 pierwsza minister Nicola Sturgeon mianowała Swinneya swoim zastępcą[11]. W 2016 przeniesiony z funkcji sekretarza ds. finansów na urząd sekretarza ds. edukacji[12]. W 2020 i 2021 przeprowadzono głosowania nad wnioskami o wotum nieufności wobec Swinneya, które nie uzyskały większości dzięki sprzeciwowi posłów Szkockiej Partii Zielonych[13][14]. 18 maja 2021 odwołany ze stanowiska sekretarza ds. edukacji i mianowany sekretarzem ds. naprawy skutków COVID-19[15]. Po dymisji Nicoli Sturgeon w marcu 2023 odszedł z funkcji rządowych[16].
Po rezygnacji pierwszego ministra Humzy Yousafa zapowiedział chęć wstąpienia na to stanowisko[17]. 6 maja 2024 ponownie wybrany liderem Szkockiej Partii Narodowej, będąc jedynym kandydatem[18]. Następnego dnia Parlament Szkocki wybrał go na urząd pierwszego ministra[19], zdobył 64 ze 121 głosów przy siedmiu głosach wstrzymujących się[20][21]. Zaprzysiężony 8 maja 2024[22].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Mieszka w okolicach Blairgowrie. Jego żoną jest reporterka telewizyjna Elizabeth Quigley, ma trójkę dzieci[23].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Biography | John Swinney MSP [online], m.johnswinney.scot [dostęp 2024-05-18].
- ↑ John Swinney | Politics | The Guardian [online], web.archive.org, 9 września 2022 [dostęp 2024-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-09].
- ↑ BBC NEWS | In Depth | Conferences | SNP | Emphatic SNP win for Swinney [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2024-05-18].
- ↑ James Mitchell, The 2001 general election: The view from Scotland, „Representation”, 38 (3), 2001, s. 243–248, DOI: 10.1080/00344890108523186, ISSN 0034-4893 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ BBC NEWS | VOTE 2003 [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2024-05-18].
- ↑ BBC NEWS | UK | Scotland | Swinney secures victory [online], web.archive.org, 11 kwietnia 2021 [dostęp 2024-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-11].
- ↑ Kirst Scott, SNP snub is little comfort for Scots Labour, „The Guardian”, 15 czerwca 2004, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ Under-fire SNP leader resigns [online], 22 czerwca 2004 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ Swinney back on SNP's front bench [online], 5 września 2005 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ Salmond announces his new cabinet [online], 16 maja 2007 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ Who is in the new Scottish cabinet?, „BBC News”, 21 listopada 2014 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ Who is in the 2016 Scottish cabinet?, „BBC News”, 18 maja 2016 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ Tom Peterkin, John Swinney survives vote of no confidence as SNP and Green MSPs ride to his rescue [online], Press and Journal, 13 sierpnia 2020 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ John Swinney survives vote of no confidence at Holyrood [online], 10 marca 2021 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ John Swinney reappointed as Deputy First Minister [online], www.gov.scot [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ Scotland's deputy first minister John Swinney to stand down [online], 2 marca 2023 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ John Swinney looks set to be first minister as Kate Forbes backs him [online], www.bbc.com [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ SNP leadership: How was John Swinney selected as first minister of Scotland? [online], Institute for Government, 9 maja 2024 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ John Swinney elected as new Scotland leader [online], Al Jazeera [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ John Swinney elected as Scotland's new first minister [online], BBC News, 7 maja 2024 [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ John Swinney pledges to be 'first minister for everyone' [online] [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ First Minister John Swinney makes few changes as Kate Forbes joins cabinet - BBC News [online], BBC News [dostęp 2024-05-18] (ang.).
- ↑ 17-19 Leslie StreetBlairgowrie, Ph10 6ah, John Swinney [online], Scottish National Party, 5 września 2018 [dostęp 2024-05-18] (ang.).