Jan Kraus (1892–1930)
| |
 porucznik piechoty
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Jan Rudolf Kraus |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
28 sierpnia 1892 |
| Data i miejsce śmierci |
12 maja 1930 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1922 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
.png){kind=small}
Jan Rudolf Kraus (ur. 28 sierpnia 1892 w Komorowicach, zm. 12 maja 1930 w Krakowie) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 28 sierpnia 1892 w Komorowicach, w rodzinie Jana i Zuzanny z Kwiecińskich[1]. W 1912 ukończył gimnazjum w Bielsku[2]. Do 1914 był naczelnikiem „Sokoła” w Białej. Działał w Związku Strzeleckim.
W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 9. kompanii 2 pułku piechoty, 3 pułku piechoty a następnie w 12. kompanii 6 pułku piechoty. W trakcie służby w Legionach awansował do stopnia sierżanta. Brał udział w walkach o Jabłonkę i pod Kuklami (22-23 października 1915), w czasie których przekroczył linię rosyjską i zniszczył jedyną linię telefoniczną przeciwnika. Za czyny podczas tych walk otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari. We wrześniu 1917 został umieszczony w areszcie w Przemyślu, jako jeden z „przywódców buntu przeciwko służbie w Polskim Korpusie Posiłkowym”[3].
Po zwolnieniu z aresztu włączył się w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej na terenie Kijowa. Wstąpił w szeregi 4 Dywizji Strzelców generała Żeligowskiego.
Po powrocie do Polski, w szeregach 29 pułku piechoty Strzelców Kaniowskich walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. 22 grudnia 1922 został przeniesiony do rezerwy[4]. 20 listopada 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1530,5 lokatą w korpusie oficerów piechoty[5].
Po zwolnieniu z wojska praktykował na kolei[1]. W 1924 został zatrudniony przez Dyrekcję Ceł w Mysłowicach w charakterze praktykanta celnego z XI grupą uposażenia[4]. Później został mianowany adiunktem celnym w Urzędzie Celnym Katowicach z X grupą uposażenia[6][7].
Zmarł 15 maja 1930 w szpitalu Krakowie na rozstrój nerwowy i zapalenie płuc[4][8][9]. Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera AD-6-12)[10].
W 1927 ożenił się z Marią Józefą, nauczycielką szkoły powszechnej w Niwce, z którą miał syna Antoniego Jana (ur. 15 stycznia 1930)[11].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6391 – 17 maja 1922[12][13][14]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[15][14]
- Krzyż Walecznych po raz 1, 2, 3 i 4 – 1922 „za udział w b. Legionach Polskich”[16][14]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy – 1922 jako oficer „byłej 4-ej Dywizji Gen. Żeligowskiego”[17][14]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[14]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[14]
- Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich[18]
- Srebrny Medal Waleczności I klasy[19]
- Brązowy Medal Waleczności[20]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 562.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 124 z 25 listopada 1924, s. 698.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 4.
- ↑ Nekrolog. „Polska Zachodnia”. 135, s. 2, 1930-05-20. Katowice..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 18 kwietnia 1931, s. 203.
- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 102, wg autora zmarł 16 maja 1930.
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2020-05-14].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2–4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 30.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 28 czerwca 1930, s. 268.
- ↑ a b c d e f Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 689.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 23 grudnia 1922, s. 969.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 235.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 198.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 202.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kraus Jan Rudolf. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.77-7380a [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-30].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)
- Członkowie Towarzystwa „Sokół”
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Pamiątkowym 6 pułku piechoty Legionów Polskich
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Podoficerowie piechoty Legionów Polskich
- Polacy odznaczeni Medalem Waleczności
- Porucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1892
- Zmarli w 1930
- Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich (1915–1917)