Jan-Michael Vincent

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan-Michael Vincent
Ilustracja
Jan-Michael Vincent (1996)
Data i miejsce urodzenia

15 lipca 1944
Denver

Data i miejsce śmierci

10 lutego 2019
Asheville

Zawód

aktor, producent filmowy, surfer

Współmałżonek

Bonnie Portman (1974–1975; rozwód)
Joanne Robinson (1986–1997; rozwód)
Patricia Ann Vincent (2000–2019; jego śmierć)

Lata aktywności

1965–2003

Jan-Michael Vincent (ur. 15 lipca 1944 w Denver, zm. 10 lutego 2019 w Asheville[1]) – amerykański aktor i producent telewizyjny i filmowy. Odtwórca roli pilota helikoptera Stringfellow „String” Hawke w serialu CBS Airwolf (1984–1986) i protagonista Matt Johnson w komediodramacie Johna Miliusa Wielka środa (1978). Był także surferem[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Denver w Kolorado jako syn Doris Jane (z domu Pace) i Lloyda Whiteleya Vincenta[3]. Miał brata Christophera[4]. Gdy był nastolatkiem, rodzina przeprowadziła się do Hanford w Kalifornii, gdzie jego rodzice byli właścicielami firmy zajmującej się billboardami[5]. W 1963 ukończył szkołę średnią Hanford High School[6]. Ukończył Ventura College[4] w Południowej Kalifornii. Służył w Gwardii Narodowej[7], kiedy agent od castingów Dick Clayton załatwił mu kontrakt z Universal Studios[8].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Debiut ekranowy nastąpił w meksykańskim westernie Bandyci (Los Bandidos, 1967). Połknął bakcyla kina i już pozostał w westernie Niezwyciężeni (The Undefeated, 1969)[9] jako porucznik Bubba Wilkes u boku Johna Wayne’a i Rocka Hudsona. Był też obecny w filmach kryminalnych, grając role wymagające więcej zręczności fizycznej, niż talentu[10]. Aktorską sprawność rozwijał na małym ekranie w serialach: CBS Lassie (1968), NBC Bonanza (1968–1969), ABC Pozostali przy życiu (The Survivors, 1969) z udziałem George’a Hamiltona, CBS Gunsmoke, (1971), ABC Dan August (1971) z Burtem Reynoldsem i ABC Marcus Welby, lekarz medycyny (Marcus Welby, M.D., 1973).

Krytyka filmowa odkryła go dzięki głównej roli hipisa Adriana, który styka się z wojskową przemocą w telewizyjnym dramacie ABC Żołnierz, który zadeklarował pokój (Tribes, 1970), ale wyświetlanym także w kinach. Rola Jimmy’ego Grahama w dramacie Going Home (1971) z Robertem Mitchumem przyniosła mu nominację do nagrody Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego[4].

W głośnym filmie policyjnym Michaela Winnera Zabójca zabójców (The Mechanic, 1972) z Charlesem Bronsonem był kompetentnym i bezwzględnym mordercą, który mierzy się z płatnym zabójcą na usługach mafii. Po podpisaniu kontraktu z wytwórnią Disneya, został zaangażowany do widowiskowej komedii familijnej Największy atleta świata (The World’s Greatest Athlete, 1973), w którym pewien trener znajduje wspaniałego zawodnika w osobie dziecka afrykańskiej dżungli – następcy Tarzana. Zaskarbił sobie w roli Nanu sympatię młodej widowni wielu krajów. Następnie zagrał w westernie Z zaciśniętymi zębami (Bite the Bullet, 1975) u boku Jamesa Coburna, Gene’a Hackmana i Candice Bergen oraz szeregu pełnych akcji filmach, w rodzaju kryminału Cień Jastrzębia (Shadow of the Hawk, 1976), obrazu sci-fi na podstawie powieści Rogera Zelazny’ego Aleja potępionych (Damnation Alley, 1977) w nominowanej do nagrody Saturna roli Tannera, komedii Kaskaderzy (Hooper, 1978), w której był partnerem Burta Reynoldsa i Sally Field czy westernu Kraj dla twardzieli (Hard Country, 1981) z Kim Basinger[11]. Za kreację Byrona Henry’ego, dążącego do niezależności syna Victora 'Puga' (Robert Mitchum) w miniserialu ABC Wichry wojny (The Winds of War, 1983) zdobył nominację do Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym[4].

Zaistniał na małym ekranie jako zuchwały pilot Stringfellow „String” Hawke w pełnym ekscytującej akrobacji powietrznej serialu lotniczym CBS Airwolf (1984–1986, 1987) z Ernestem Borgnine. W czasie swojej trzysezonowej przygody z serialem, Vincent stał się jednym z najlepiej zarabiających aktorów w amerykańskiej telewizji, inkasując 200 tys. dolarów za odcinek[12].

Pojawił się także w operze mydlanej ABC Hotel (1986), filmie Tarzan na Manhattanie (Tarzan in Manhattan, 1989) z tytułową rolą Joego Lary, serialu Renegat (Renegade, 1994) z Lorenzo Lamasem, filmie sensacyjnym klasy B Cichy zabójca Yakuza (Codename: Silencer, 1995) jako detektyw Reinhart oraz serialu CBS Nash Bridges (1997). W filmie akcji Komandosi śmierci (Deadly Heroes, 1993) grał Cody’ego Granta, żołnierza wyruszającego z misją uratowania swojego towarzysza (Michael Paré), który został pojmany i jest poddawany torturom. W melodramacie komediowym Vincenta Gallo Oko w oko z życiem (Buffalo '66, 1998) wystąpił jako Sonny, pracownik kręgielni.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W latach 1974–1975 był żonaty z poznaną w college’u Bonnie Portman, z którą ma córkę Amber Springbird[13]. 30 sierpnia 1986 zawarł związek małżeński z Joanne Robinson. W 1997, osiem lat po ślubie Robinson zażądała rozwodu i wystąpiła o zakaz zbliżania się, zeznając, że Vincent się nad nią znęcał. W czerwcu 2000 ożenił się z Patricią Ann[14][15].

W 1983 został zatrzymany za jazdę po pijanemu i trafił na odwyk. Zmagał się z uzależnieniem od narkotyków i alkoholu. W 1996, kiedy prowadził samochód pod wpływem alkoholu, spowodował wypadek[16]. Ponownie trafił na odwyk – tym razem przydzielono mu kuratora. W wypadku złamał trzy kręgi szyjne, a także uszkodził struny głosowe, co zmieniło barwę jego głosu[17]. W 2000 został trzykrotnie aresztowany za picie alkoholu w miejscu publicznym[18] i trafił do więzienia na dwa miesiące[19]. W 2012 infekcja zaatakowała jego prawą nogę i aby go uratować, musiano dokonać amputacji; poruszał się dzięki protezie lub na wózku inwalidzkim[20].

Zmarł 10 lutego 2019 w szpitalu w Asheville, w Karolinie Północnej w wieku 73 lat[21]. Przyczyną śmierci był atak serca[22].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy[edytuj | edytuj kod]

Seriale TV[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Rok Nagroda Kategoria
1973 Złota statuetka Otto, nagroda dwutygodnika „Bravo” Najlepszy aktor[23]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jan-Michael Vincent, star of Airwolf and The Winds of War, dies at 74. BBC. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-08)]. (ang.).
  2. ↑ Jennifer Borama: Whatever Happened to Jan Michael Vincent?. TVOvermind. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-09)]. (ang.).
  3. ↑ Ryan Gilbey: Jan-Michael Vincent obituary. „The Guardian”, 2019-03-10. [dostęp 2023-08-20]. (ang.).
  4. ↑ a b c d Jan-Michael Vincent Actor. „TV Guide”. [dostęp 2017-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-09)]. (ang.).
  5. ↑ Adam Bernstein: ‘Airwolf’ actor Jan-Michael Vincent dies; career derailed by drugs and alcohol. „Los Angeles Times”, 2019-03-08. [dostęp 2023-08-20]. (ang.).
  6. ↑ Jan-Michael Vincent Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  7. ↑ Jan Michael Vincent - Bio, Facts, Family. Famous Birthdays. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  8. ↑ Jan-Michael Vincent. Brian’s Drive-In Theater. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  9. ↑ Jan-Michael Vincent. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-08-12]. (ang.).
  10. ↑ Jan-Michael Vincent Biography. AllMovie. [dostęp 2020-08-02]. (ang.).
  11. ↑ Airwolf star Jan-Michael Vincent dies aged 74 after suffering cardiac. Daily Mail. [dostęp 2019-03-08]. (ang.).
  12. ↑ Nie żyje Jan-Michael Vincent, gwiazda serialu „Airwolf”. interia.pl. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-09)]. (pol.).
  13. ↑ Jan-Michael Vincent Biography (1944–). Film Reference. [dostęp 2023-08-20]. (ang.).
  14. ↑ Patricia Ann Vincent: Airwolf star Jan- Michael Vincent’s Wife. DailyEntertainmentNews.com. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  15. ↑ 'Airwolf' Star 'Suicidal'. „People”. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  16. ↑ Actor Jan-Michael Vincent Breaks Neck in Car Crash. „Los Angeles Times”, 1996-08-27. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  17. ↑ Matt Zoller Seitz, Keith Uhlich (2008-04-29): Jan-Michael Vincent Is a Synonym for the ‘70s. Slant Magazine. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  18. ↑ Katja Mitic (2014-11-08): Jan-Michael Vincent: Der traurige Verfall des „Airwolf“-Helden. Welt. [dostęp 2017-06-24]. (niem.).
  19. ↑ Matt Bagwell (2014-11-07): ‘Airwolf’ Star Jan-Michael Vincent Says He’s Broke And Lucky To Be Alive After Having Leg Amputated And Battle With Alcohol Addiction. Huffington Post. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  20. ↑ David Mccormack (2014-11-06): The tragic downfall of 80s heartthrob Jan-Michael Vincent. „Daily Mail”. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
  21. ↑ Daniel E. Slotnik (2019-03-08): Jan-Michael Vincent, Troubled Star of 'Airwolf,' Dies at 73. „The New York Times”. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-08)]. (ang.).
  22. ↑ Nie żyje Jan-Michael Vincent. Gwiazdor „Airwolf” miał 74 lata. Onet.pl. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-08)]. (pol.).
  23. ↑ Die Otto sieger 1973. Bravo Archiv. [dostęp 2023-06-24]. (niem.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Portret na życzenie: Jan-Michael Vincent. „Film”. nr 30/1989 (2090), s. 22, 1989-07-23. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 
  • Spotkania: Dosiąść takiej maszyny!. „Film”. nr 13/1991 (2176), s. 24, 1991-04-01. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan-Michael_Vincent&oldid=71084551”