Józef Budzanowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Budzanowski
Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1886
Rypin

Data i miejsce śmierci

5 października 1948
Rypin

Senator V kadencji (II RP)
Okres

od 1938
do 1939

Przynależność polityczna

Obóz Zjednoczenia Narodowego

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę

Józef Budzanowski, ps. „Onufry” (ur. 3 grudnia 1886 w Rypinie, zm. 5 października 1948 tamże) – polski samorządowiec, wieloletni burmistrz Rypina, działacz społeczny, senator w II RP.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 3 grudnia 1886 w Rypinie, w rodzinie Franciszka i Julianny z Kalewskich. Ukończył szkołę miejską w Rypinie. Do 1914 prowadził warsztat kołodziejski w Rypinie. Od 1905 roku należał do PPS (ps. „Onufry”), był członkiem zarządu Polskiej Macierzy Szkolnej, Komitetu Obywatelskiego i Straży Obywatelskiej w Rypinie (od 1907 roku[1]), od 1916 roku członkiem Rady Miejskiej i Rady Powiatowej, wiceprezesem Komitetu Pomocy Żołnierzom Polskim i prezesem Komitetu Pomocy Jeńcom, założycielem oddziału Towarzystwa Czerwonego Krzyża (późniejszego PCK).

W całym okresie międzywojennym, w latach 1919–1939 był burmistrzem miasta Rypina i jednocześnie naczelnikiem tamtejszej Ochotniczej Straży Pożarnej (w latach 1919–1935[1]). Przyczynił się do urbanizacji Rypina, polegającej m.in. przebudowie ulic, budowie wodociągów i kanalizacji, elektrowni miejskiej i nowych dzielnic, budowie szkół[2], przytułków i zieleńców.

Angażował się politycznie, od 1928 roku był wiceprezesem, a od 1930 roku – prezesem Rady Powiatowej BBWR, od 1937 roku był przewodniczącym Organizacji Miejskiej i Powiatowej OZN w Rypinie. Ponadto był członkiem Powiatowego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, wiceprzewodniczącym rady Banku Spółdzielczego i członkiem zarządu Młyna Spółdzielczego, od 22 lutego 1932 roku był również prezesem Izby Rzemieślniczej we Włocławku.

W 1938 roku został senatorem V kadencji (1938–1939) z województwa warszawskiego, należał do klubu OZN i pracował w komisjach: administracyjno-samorządowej, budżetowej, gospodarczej i komunikacji.

Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się do Warszawy. Był żołnierzem AK, uczestniczył w powstaniu warszawskim.

W 1946 roku powrócił do Rypina i zatrudnił się w Cechu Rzemiosł Różnych. Był prześladowany przez Urząd Bezpieczeństwa[3].

Ożenił się w 1934 roku z Katarzyną Kazimierą Gigiel. Był kuzynem Teofila Budzanowskiego[4].

Zmarł 5 października 1948 roku w Rypinie. Pochowany na miejscowym cmentarzu[3].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 30. [dostęp 2021-07-04].
  2. Nasza szkoła. [dostęp 2012-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-30)].
  3. a b Józef Budzanowski » Witryna edukacyjna Kancelarii Senatu [online], senat.edu.pl [dostęp 2021-07-04].
  4. Sylwetka Józefa Budzanowskiego na stronie Biblioteki Sejmowej – Parlamentarzyści RP [dostęp 2021-07-04].
  5. M.P. z 1928 r. nr 13, poz. 17 „za zasługi na polu pracy społecznej i samorządowej”.