Herb województwa sandomierskiego
Herb województwa sandomierskiego – w polu pierwszym naprzemiennie ułożone po trzy pasy srebrne i czerwone, zaczynając od góry czerwonym; w polu drugim dziewięć złotych gwiazd sześcioramiennych ułożonych w prostokącie. Od herbu ziemi sandomierskiej wywodzi się herb ziemi sądeckiej, którym pieczętuje się dziś powiat nowosądecki.
Opisy w źródłach historycznych[edytuj | edytuj kod]
Ziemia sandomierska trzecia w kolejności, w pierwszej części ma trzy jasne [przyp. w tekście występuje słowo glaucas, które oznaczać może także „lśniące”, „szarozielone”, „szarawe”, patrz: starogreckie γλαυκός] i czerwone pasy, w drugiej zaś trzy rzędy gwiazd, a w każdym z nich cztery gwiazdy w błękitnym polu.
Woiewodztwo Sedomierskie używa ná choragwi Tarcżey, ná ktorey od połowice trzy polá cżerwone á trzy białłe: druga połowicá ma pole błekitne, ze trzemi rzedámi gwiazd.
[T]arcza na dwoje podzielona, z lewej strony w błękitnem polu 9 gwiazd, po trzy w rzędzie, z prawej zaś trzy czerwone pasy w białem polu.
W Królestwie Kongresowym[edytuj | edytuj kod]
Historyczny herb ziemi sandomierskiej stał się w XIX wieku herbem nowego województwa sandomierskiego w Kongresówce. Po zniesieniu województw służył za herb guberni sandomierskiej, by po jej likwidacji przez krótki czas stanowić element herbu guberni radomskiej.
W II Rzeczypospolitej[edytuj | edytuj kod]
Według przygotowanego w 1928 roku projektu rozporządzenia prezydenta II Rzeczypospolitej herb dawnego województwa sandomierskiego miał stanowić część herbu województwa kieleckiego.
Współcześnie[edytuj | edytuj kod]
Dawny herb województwa sandomierskiego na tarczy hiszpańskiej jest dziś herbem powiatu sandomierskiego. Można go też odnaleźć w herbach powiatów koneckiego, przysuskiego, radomskiego, szydłowieckiego i tarnobrzeskiego oraz województwa świętokrzyskiego. Przed reformą administracyjną w 1999 roku identycznym herbem do tego używanego obecnie przez województwo świętokrzyskie posługiwało się województwo kieleckie.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Herb ziemi sandomierskiej w Statucie Łaskiego (1506).
-
Herb województwa sandomierskiego na sklepieniu dawnej Izby Poselskiej na Zamku Królewskim w Warszawie.
-
Herb województwa sandomierskiego w Złotej koronie Kaspra Niesieckiego (1728).
-
Herb województwa sandomierskiego w herbarzu Kaspra Niesieckiego (1743).
-
Herb województwa sandomierskiego w XIX-wiecznym wydaniu herbarza Bartosza Paprockiego (1858).
-
Herb województwa sandomierskiego w herbarzu Bolesława Starzyńskiego (1875–1900).
-
Współczesna rekonstrukcja herbu województwa sandomierskiego z czasów I Rzeczypospolitej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jan Długosz: Joannis Dlugossii Senioris Canonici Cracoviensis Opera omnia = Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie. Vol. 1, Vita S. Stanislai : vita B. Kunegundis : vitae episcoporum poloniae : vita Sbignei de Oleśnica cardinalis : Clenodia. Banderia Prutenorum : Epistolae. Kraków: 1887, s. 560.
- ↑ Marcin Bielski: Kronika polska, Marcina Bielskiego. Nowo przez Ioach.[ima Bielskiego syna iego wydana.]. Kraków: 1597, s. 4.
- ↑ Samuel Orgelbrand: Encyklopedyja powszechna. Tom dwudziesty siódmy. Warszawa: 1867, s. 640.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Projekt Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nadania herbów województwom, AAN, PRM 59-10, s. 18-21
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Irena Styczyńska - O herbie Ziemi Sądeckiej, "Almanach Sądecki" 1998, R.7, nr 2(23)