Front Chrześcijański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Front Chrześcijański (ang. Christian Front) – antysemickie stowarzyszenie polityczne prowadzące działalność w Stanach Zjednoczonych w latach 1938–1940. Stowarzyszenie zostało założone z inspiracji księdza Charlesa Coughlina[1]. Front Chrześcijański miał swoją główną siedzibę w Nowym Jorku, a wielu jego członków było irlandzko- i niemiecko-amerykańskimi katolikami[2]. Działalność stowarzyszenia obejmowała wydawanie publikacji propagandowych i organizowanie wieców politycznych. Rząd amerykański rozpoczął śledztwo w sprawie stowarzyszenia pod koniec lat trzydziestych, którego wynikiem było aresztowanie i postawienie przed sądem kilku członków frontu. Procesy zdyskredytowały cały ruch i pod koniec 1940 Front Chrześcijański zaprzestał aktywności.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ojciec Charles Coughlin, którego antysemickie poglądy zainspirowały Front Chrześcijański

Front Chrześcijański został założony w listopadzie 1938 roku w odpowiedzi na namowy księdza Charlesa Coughlina, który wezwał do „krucjaty przeciwko antychrześcijańskim siłom czerwonej rewolucji” 23 maja 1938 w wydaniu swojej gazety Social Justice[3]. Członkami frontu byli głównie nowojorscy Amerykanie irlandzkiego pochodzenia. Sprzedawali oni Social Justice, organizowali bojkoty żydowskich przedsiębiorstw, parady i wiece. Nie dokonywali rozróżnienia między „czerwonymi” (komunistami) a Żydami[4][2]. Na wiece organizowanych przez Front Chrześcijański zapraszano członków innych radykalnych organizacji, takich jak German-American Bund i Crusaders for Americanism. Podczas zgromadzeń mówcy potępiali Żydów jako międzynarodowych bankierów, podżegaczy wojennych i komunistów, przezywali prezydenta Roosevelta „Rosenveltem” oraz i wychwalali Franco i Hitlera[5]. Wielkim zwolennikiem stowarzyszenia był m.in. Thomas Molloy, biskup diecezjalny Brooklynu. Jego diecezjalne czasopismo Tablet odniosło się kiedyś do zarzutu, że Front Chrześcijański jest antysemicki, słowami: „No i co z tego? Jakie prawo zostało naruszone?”[6]

Front Chrześcijański atakował również związki zawodowe i próbował zastąpić ich kierowników, uważanych za zbyt radykalnych lub żydowskich, „chrześcijańskimi przywódcami”[7].

Front Chrześcijański uczestniczył w wiecu nazistów 20 lutego 1939 w Madison Square Garden, zorganizowanym przez German-American Bund. Według Jamesa Wechslera front był kluczowym elementem w realizacji przesłania Coughlina[8]. Przez kilka miesięcy w 1939 Amerykanie żydowskiego pochodzenia byli nękani i atakowani na ulicach Nowego Jorku przez bandytów związanych z Frontem Chrześcijańskim. Zdarzały się tak brutalne incydenty jak pobicia czy dźgnięcia nożem[9]. Nowojorska policja zinfiltrowała organizację, dzięki czemu udało się sformułować ponad sto aktów oskarżeń o napady przeciwko osobom powiązanym ze stowarzyszeniem[10].

We wrześniu 1939 redaktorzy magazynu Equality opublikowali 15-stronicowy list do kardynała Francisa Spellmana z Nowego Jorku, prosząc go o przedstawienie swojego stanowiska w sprawie działalności Frontu Chrześcijańskiego i ostrzegając, że może ona „zakończyć się gwałtownymi, krwawymi zamieszkami, jakich miasto nigdy wcześniej nie doświadczyło”. W liście napisano, że członkowie antysemickiego stowarzyszenia to w 90% katolicy, ostrzegając kardynała, że dalsze milczenie w tej sprawie będzie interpretowane jako przyzwolenie na działanie Frontu Chrześcijańskiego. Wśród osób, które list podpisały, byli m.in. Franz Boas, Bennett Cerf, Moss Hart, Lillian Hellman i Dorothy Parker[11].

W listopadzie Brooklyn Church and Mission Federation, która reprezentowała prawie wszystkie protestanckie kongregacje w dzielnicy brooklińskiej, ostrzegła protestantów przed frontem, nazywając go „złym i niechrześcijańskim”[12]. W październiku i wrześniu 1939 magazyn Look opisał antysemicką przemoc frontu, publikując też ilustrujące tekst zdjęcia[13]. W grudniu 1939 nowojorska stacja radiowa WMCA ogłosiła, że nie będzie już nadawać cotygodniowych kazań Coughlina. Członkowie Frontu Chrześcijańskiego zaczęli więc organizować protesty w każdą niedzielę pod biurem stacji, biurami reklamodawców i żydowskimi firmami przez następne tygodnie[14].

Frakcja Frontu Chrześcijańskiego, która popierała współpracę z German-American Bundem oraz eskalację przemocy wobec Żydów i komunistów, rozpadła się w 1939. Odłamem tym kierował Joe McWilliams. Coughlin odmawiał przyjmowania darowizn od członków tej grupy[15].

Śledztwo amerykańskiego rządu[edytuj | edytuj kod]

Za namową prokuratora USA w Nowym Jorku Departament Sprawiedliwości zdecydował się rozpocząć śledztwo w sprawie działalności Frontu Chrześcijańskiego[10]. 28 grudnia 1939 prokurator generalny Frank Murphy ogłosił, że ława przysięgłych w Waszyngtonie zapozna się z dowodami dotyczącymi zorganizowanego antysemityzmu i innych działań, które miały być podsycane przez zagranicznych agentów. Obiecał ścigać zaangażowane w taką działalność osoby wszelkimi możliwymi sposobami[13]. W styczniu 1940 roku agenci federalni aresztowali 17 mężczyzn, oskarżając ich o spiskowanie w celu obalenia i zniszczenia siłą rządu Stanów Zjednoczonych oraz planowania kradzieży broni i amunicji[10]. Wszyscy aresztowani byli mieszkańcami Brooklynu, a większość z nich należała do Frontu Chrześcijańskiego. J. Edgar Hoover zasugerował, że w Bostonie i Filadelfii działali ich współpracownicy. Zestaw znalezionych broni obejmował starą szablę i karabin Springfield z 1873 roku[10][16]. Coughlin odpowiedział na aresztowania oświadczeniem, w którym poparł front, nazywając go „proamerykańskim, prochrześcijańskim, antykomunistycznym i antynazistowskim” ruchem[17]. Katolicki magazyn Commonweal wyraził współczucie dla aresztowanych, pisząc, że Coughlin, The Tablet i Social Justice byli odpowiedzialni za stworzenie tej grupy „zahipnotyzowanych mężczyzn”[17][18].

Aresztowani zostali postawieni przed sądem w Brooklynie 8 lutego 1940 pod zarzutem zmowy w celu wzniecenia buntu oraz kradzieży amunicji i mienia rządowego[19].

Jeden z urzędników państwowych przyznał nieoficjalnie, że front był tak naprawdę ścigany za antyamerykanizm. Zarzuty nie wspominały o antysemityzmie ani o Coughlinie[10]. Oskarżonym okazywano sympatię w trakcie rozprawy, nie wydano też werdyktu. Rząd wycofał swoje zarzuty w 1941 roku, kiedy nowy prokurator generalny, Robert Jackson, nazwał zarzuty „trochę zmyślonymi”[20]. Jeden z historyków opisał proces jako wyolbrzymienie niebezpieczeństwa, które było stwarzane przez „tę żałosną bandę”[10]. Inny powiedział, że „proces pokazał, że członkowie frontu to grupa niezrównoważonych dziwaków i skutecznie zdyskredytował cały ruch”[21].

Według historyka ks. Charlesa R. Gallaghera odtajnione dokumenty FBI wyraźnie stwierdzały fakt, że członkowie brooklińskiego Frontu Chrześcijańskiego brali udział w ćwiczeniach wojskowych, przygotowywali różnego rodzaju ataki i byli w posiadaniu broni automatycznej, w tym karabinów maszynowych Browning[22][23][24][25]. Po procesie w Nowym Jorku odbyły się demonstracje sympatyków ruchu[26][27].

W 1940 Francis Moran, który kierował bostońskim Frontem Chrześcijańskim, został zwerbowany jako agent przez niemieckiego konsula Herberta Scholza[23][28]. Bostońskie biuro frontu, które mieściło się w hotelu Copley Square, zostało zamknięte w 1942 dzięki staraniom Frances Sweeney[29] i MI6[28]. Front Chrześcijański działał jednak potajemnie w Bostonie aż do 1945[30][31].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Christian Front, [w:] Encyclopædia Britannica, 20 czerwca 1998 [dostęp 2022-12-20] (ang.).
  2. ↑ a b Charles R. Gallagher: The Forgotten History of the Far-Right, Pro-Nazi, Anti-Semitic "Christian Front". CrimeReads, 2021-09-29. [dostęp 2022-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-16)]. (ang.).
  3. ↑ Dinnerstein 1994 ↓, s. 120.
  4. ↑ Steele 1999 ↓, s. 44.
  5. ↑ Dinnerstein 1994 ↓, s. 121.
  6. ↑ Dinnerstein 1994 ↓, s. 121-122.
  7. ↑ Joshua Benjamin Freeman: In Transit: The Transport Workers Union in New York City, 1933-1966. Temple University Press, 2001, s. 147. ISBN 978-1-56639-922-7. (ang.).
  8. ↑ Dinnerstein 1994 ↓, s. 122.
  9. ↑ Steele 1999 ↓, s. 43-45.
  10. ↑ a b c d e f Steele 1999 ↓, s. 45.
  11. ↑ Spellman warned on Christian Front, „The New York Times”, 26 września 1939 [dostęp 2014-01-16] (ang.).
  12. ↑ Evil Acts Charge to Christian Front, „The New York Times”, 16 listopada 1939 [dostęp 2014-01-16] (ang.).
  13. ↑ a b Steele 1999 ↓, s. 43.
  14. ↑ Robert A. Rosenbaum: Waking to Danger: Americans and Nazi Germany, 1933-1941. 2010, s. 62. ISBN 0-313-38502-5. (ang.).
  15. ↑ MacDonnell 1995 ↓ Cytat: Father Coughlin disclaimed any attachment to the Christian Mobilizers, publicly rejecting a donation from McWilliam to the NUSJ
  16. ↑ Lawyer's 50-Year Journey to the Bar; Christian Rightist From Long Ago Says It's Justice, Finally, „The New York Times”, 31 maja 1995, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-10-16] (ang.).
  17. ↑ a b Coughlin Supports Christian Front, „The New York Times”, 22 stycznia 1940 [dostęp 2014-01-16] (ang.).
  18. ↑ Sam Marcy: N.Y. Cops and the Christian Front. 1940-06-08. [dostęp 2022-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-20)]. Cytat: All of the jurors who are to try these defendants are residents of Brooklyn, where the Christian Front has the greatest number of members and is considerably aided by the Catholic hierarchy of the Brooklyn Diocese, whose organ, the Tablet, has been consistently taking the side of the defendants (ang.).
  19. ↑ 17 'Frontists' Indicted. Face 8 Years in Jail on Sedition, Theft Charges. Jewish Telegraphic Agency, 1940-02-08. [dostęp 2022-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-16)]. (ang.).
  20. ↑ Steele 1999 ↓, s. 45-46.
  21. ↑ MacDonnell 1995 ↓ Cytat: None of the accused was convicted. However, a highly publicized trial revealed the Christian Fronters to be a group of unbalanced cranks and successfully discredited the entire movement
  22. ↑ Thomas Coder: BC Professor Talks New Book On The Christian Front. The Heights, 2022-01-31. [dostęp 2022-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-18)]. (ang.).
  23. ↑ a b Paul Moses: An Old Resentment. Commonweal, 2022-01-06. [dostęp 2022-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-18)]. (ang.).
  24. ↑ Rachel Maddow Presents: Ultra - Episode 2: The Brooklyn Boys. 2022-10-10. [dostęp 2022-12-25]. (ang.).
  25. ↑ Andres Lapin: Ep. 7: Sedition – Radioactive: The Father Coughlin Story. Tablet, 2021-11-16. [dostęp 2022-10-16]. (ang.).
  26. ↑ 2,000 Attend Rally of Christian Front; Eight of Recent Sedition Trial Defendants Are Honor Guests, „The New York Times”, 4 lipca 1940 [dostęp 2022-10-16] (ang.).
  27. ↑ Sam Marcy: Christian Fronters Boast How They Fixed Treason Trial. [dostęp 2022-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-17)]. (ang.).
  28. ↑ a b Violence, Espionage, & Anti-Semitism: British & Soviet Spy Ops Against Boston’s Christian Front Organization, 1940–1945. Pacific Lutheran University. [dostęp 2022-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-20)]. (ang.).
  29. ↑ Shira Laucharoen: Book review: Nazis of Copley Square. Dig Bos Alt Weekly. [dostęp 2022-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-20)]. (ang.).
  30. ↑ Investigation of "Christian Front" Asked by Anti-Nazi League. Jewish Telegraphic Agency, 1942-01-11. [dostęp 2022-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-20)]. (ang.).
  31. ↑ Copley Square Hotel. A People’s Guide to Greater Boston, 2021-11-19. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-16)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Front_Chrześcijański&oldid=70688950”