Friponne (1916)
„Friponne” w 1917 r. | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
1916 |
Wodowanie |
1916 |
Marine nationale | |
Nazwa |
„Friponne” |
Wejście do służby |
1917 |
Wycofanie ze służby |
1920 |
Forțele Navale Române | |
Nazwa |
„Locotenent-Comandor Stihi Eugen” |
Wejście do służby |
styczeń 1920 |
Marynarka Wojenna ZSRR | |
Nazwa |
„Achtuba” |
Wejście do służby |
14 września 1944 |
Forțele Navale Române | |
Nazwa |
„Eugen Stihi” |
Wejście do służby |
październik 1945 |
Wycofanie ze służby |
2002 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
standardowa: 375 ton |
Długość |
60,2 metra |
Szerokość |
7 m |
Zanurzenie |
2,6 m |
Napęd | |
2 silniki Diesla Sulzer o łącznej mocy 900 KM 2 śruby | |
Prędkość |
14,5 węzła |
Zasięg |
3000 Mm przy prędkości 10 węzłów |
Uzbrojenie | |
2 działa kal. 100 mm L/45 (2 x I) 2 zrzutnie bg | |
Załoga |
50 |
Friponne (później Locotenent-Comandor Stihi Eugen i Achtuba) – francuskie awizo z okresu I wojny światowej, a następnie rumuńska kanonierka, jeden z czterech pozyskanych przez Rumunię okrętów typu Friponne. Jednostka została zwodowana w 1916 roku w stoczni Arsenal de Lorient w Lorient, a do służby w Marine nationale przyjęto ją w 1917 roku. W styczniu 1920 roku okręt został zakupiony przez Rumunię i wszedł w skład Marynarki Wojennej pod nazwą „Locotenent-Comandor Stihi Eugen”. 5 września 1944 roku kanonierka została zdobyta przez żołnierzy radzieckich i następnie wcielona do służby w Marynarce Wojennej ZSRR jako „Achtuba”. Zwrócony w październiku 1945 roku okręt wszedł ponownie w skład Marynarki Wojennej Rumunii pod nazwą „Eugen Stihi”. W 1960 roku jednostka została przebudowana na okręt hydrograficzny, a ze służby została wycofana w 2002 roku.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
- Osobny artykuł:
Awiza typu Friponne, klasyfikowane początkowo jako kanonierki do zwalczania okrętów podwodnych, zostały zamówione na podstawie wojennego programu rozbudowy floty francuskiej z 1916 roku[1]. Okręty były w zasadzie identyczne z awizami typu Ardent, różniąc się głównie rodzajem siłowni – silnikami Diesla w miejsce napędu parowego, dzięki czemu znacznie wzrósł zasięg pływania[1]. Początkowo planowano budowę 13 jednostek, jednak ukończono jedynie osiem[1]. Później klasyfikowane były jako awiza 2. klasy[2] .
„Friponne” zbudowany został w stoczni Arsenal de Lorient[1][3]. Położenie stępki i wodowanie okrętu odbyło się w 1916 roku, a do służby w Marine nationale wszedł on w 1917 roku[2] .
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
Okręt był kanonierką przeznaczoną do zwalczania okrętów podwodnych[1]. Długość całkowita kadłuba wynosiła 60,2 metra (57,8 metra między pionami), szerokość 7 metrów i zanurzenie 2,6 metra[4] . Wyporność standardowa wynosiła 375 ton, zaś pełna 443 tony[4][5][a]. Okręt napędzany był przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 900 KM, poruszające poprzez wały napędowe dwoma śrubami (jednostka nie posiadała komina)[3][6][b]. Maksymalna prędkość okrętu wynosiła 14,5 węzła[7]. Okręt zabierał 30 ton paliwa, co pozwalało osiągnąć zasięg wynoszący 3000 Mm przy prędkości 10 węzłów (lub 1600 Mm przy 15 węzłach)[3][7].
Uzbrojenie kanonierki składało się z dwóch pojedynczych dział kalibru 100 mm L/40 M1897 i dwóch zrzutni bomb głębinowych[2][7][c].
Załoga okrętu liczyła 50 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][5].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Kanonierka służyła podczas I wojny światowej na Morzu Śródziemnym i w latach 1916-1918 używana była we francuskich Siłach Patrolowych Tunezji[8]. 2 października 1916 udzielała pomocy storpedowanemu przez SM U-35 slupowi „Rigel”[9]. 9 stycznia 1920 roku okręt został zakupiony przez Rumunię (wraz z bliźniaczymi jednostkami „Impatiente”, „Chiffonne” i „Mignonne”) i już 15 stycznia wszedł w skład Marynarki Wojennej pod nazwą „Locotenent-Comandor Stihi Eugen” i oznaczeniem burtowym „St”[3][4] . Jednostka otrzymała imię na cześć oficera rumuńskiej marynarki, poległego podczas I wojny światowej[3]. Na przełomie 1939 i 1940 roku dokonano modernizacji uzbrojenia jednostki: zdemontowano oba działa kal. 100 mm, instalując w zamian dwa pojedyncze działka plot. SK C/30 kal. 37 mm L/80[4] . W 1942 lub 1943 roku obrona przeciwlotnicza okrętu została wzmocniona przez montaż pojedynczego działka C/38 kal. 20 mm L/65, zaś na początku 1944 roku jedno z działek kal. 37 mm zostało zastąpione działem SK C/30 kal. 88 mm L/42[4] . 5 września 1944 roku kanonierka została zdobyta przez żołnierzy radzieckich w Konstancy i następnie wcielona do służby w Marynarce Wojennej ZSRR jako „Achtuba” (Ахтуба)[10][11] . Okręt został zwrócony 14 października 1945 roku i wszedł ponownie w skład Marynarki Wojennej Rumunii pod nazwą „Eugen Stihi”[4][11] . Jednostka otrzymała oznaczenie burtowe D 61[5][12]. W 1960 roku jednostka została przebudowana na okręt hydrograficzny i otrzymała oznaczenie NH 112[4][12][d]. Uzbrojenie okrętu w tym okresie stanowiło pojedyncze działko plot. kal. 37 mm i dwa podwójne stanowiska wkm kal. 14,5 mm[13][14]. Jednostka została wycofana ze służby w 2002 roku[15].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 215 i Gogin 2018F ↓ podają wyporność normalną 315 ton, Parkes 1934 ↓, s. 408 – 450 ton, zaś Pietlewannyj 2009 ↓, s. 171 standardową 450 ton i pełną 540 ton.
- ↑ Moore 1985 ↓, s. 408 i Sharpe 1989 ↓, s. 458 podają, że łączna moc siników wynosiła 1800 KM.
- ↑ Parkes 1934 ↓, s. 408, Blackman 1953 ↓, s. 295 i Pietlewannyj 2009 ↓, s. 171 podają, że okręt był uzbrojony także w dwa karabiny maszynowe.
- ↑ Moore 1985 ↓, s. 408 i Pietlewannyj 2009 ↓, s. 171 identyfikują okręt pod nazwą „Dumitrescu”.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 216.
- ↑ a b c Gogin 2018F ↓.
- ↑ a b c d e f Parkes 1934 ↓, s. 408.
- ↑ a b c d e f g Gogin 2018C ↓.
- ↑ a b c Blackman 1953 ↓, s. 295.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 215-216.
- ↑ a b c Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 215.
- ↑ Labayle-Couhat 1974 ↓, s. 190.
- ↑ Labayle-Couhat 1974 ↓, s. 172, 190.
- ↑ Pietlewannyj 2009 ↓, s. 171.
- ↑ a b Gogin 2018A ↓.
- ↑ a b Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 324.
- ↑ Moore 1985 ↓, s. 408.
- ↑ Sharpe 1989 ↓, s. 458.
- ↑ Saunders 2004 ↓, s. 580.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Raymond Blackman (red.): Jane’s Fighting Ships 1953-1954. London: Sampson Low, Marston & Co., 1953. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ivan Gogin: ANGARA gunboats (1917-1918/1944). Navypedia. [dostęp 2018-02-16]. (ang.).
- Ivan Gogin: CĂPITAN DUMITRESCU ASW gunboats (1917-1918/1920). Navypedia. [dostęp 2018-02-16]. (ang.).
- Ivan Gogin: FRIPONNE 2nd class avisos (ASW gunboats) (1917-1918). Navypedia. [dostęp 2018-02-16]. (ang.).
- Jean Labayle-Couhat: French Warships of World War I. Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1984-85. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1985. ISBN 0-7106-0795-4. (ang.).
- Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).
- M.B. Pietlewannyj: Korabli stran Warszawskogo dogowora. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2009. ISBN 978-5-8172-0127-7. (ros.).
- Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
- Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1989-90. London: Jane’s Defence Data, 1989. ISBN 0-7106-0886-1. (ang.).