Františka Stránecká
| |
| Imię i nazwisko |
Františka Antonie Kajetána Kerschnerová |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
9 marca 1839 |
| Data i miejsce śmierci |
27 maja 1888 |
| Narodowość |
czeska |
| Dziedzina sztuki |
literatura |
Františka Stránecká, właśc. Františka Antonie Kajetána Kerschnerová (ur. 9 marca 1839 w Velkém Meziříčí, zm. 27 maja 1888 w Brnie) – czeska pisarka i folklorystka zajmująca się tradycjami Moraw.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się 9 marca 1839 roku w mieście Velké Meziříčí, w rodzinie Františeka Všetečki[1]. Wychowała się w miejscowości Stránecká Zhoř, której nazwa stała się inspiracją dla jej późniejszego pseudonimu literackiego „Františka Stránecká”[1]. W wieku 16 lat wyszła za mąż za Ignáca Kerschnera[1]. Małżeństwo spędziło pięć lat w Berehowie, następnie przeniosło się do Uherskiego Hradiště[1]. W 1874 roku para osiadła w Brnie[1], gdzie Stránecká spędziła resztę życia[2].
Zaczęła pisać po śmierci ojca i brata; pisanie było jej sposobem, jak poradzić sobie z żałobą[2]. Posługiwała się pseudonimem Františka Stránecká, zadebiutowała w 1868 roku zbiorem bajek pt. Pohádky z Moravy, opublikowanym dzięki wsparciu Karela Jaromíra Erbena, który polecił jej dzieła wydawcy Eduardowi Grégrowi[2]. Stránecká ukrywała swą prawdziwą tożsamość; dopiero w 1882 roku została publicznie zidentyfikowana przez Jana Herbena w wykładzie o czeskich i morawskich pisarzach[1].
Zbierała baśnie, tradycje ludowe i historię Moraw i Słowacka[1]. Obrysowywała i wyszywała wzory, zapisywała przepisy kulinarne[2], pieśni, powiedzenia[2][3] i zabawy dziecięce[3], a także szczegółowo opisywała stroje ludowe[2]. Opracowywała także literacko opowieści ludowe i opisywała w swych opowiadaniach życie ludności wiejskiej[4]. Publikowała na łamach takich magazynów, jak „Ženské listy”, „Světozor”, „Zlatá Praha”, „Zora”[4], „Beseda”, „Časopis Matice moravské”, czy „Květy”[3].
Zmarła 27 maja 1888 roku w Brnie[2][3].
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
- Pohádky z Moravy (1868)
- Z našich hor (1877)
- Z našeho lidu (1882)
- Některé črty (1885)
- Z pohoří moravského (1886)[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Spisovatelka Františka Stránecká, „Vlastivědný věstník moravský”, 13 (2), Digitální knihovna Kramerius, 1958, s. 129–130 [dostęp 2022-04-12] (cz.).
- ↑ a b c d e f g Františka Stránecká [online], Stránecká Zhoř [dostęp 2022-04-12].
- ↑ a b c d Stránecká, Františka; verehel. Kerschner, hieß eigentl. Všetečková, Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation, 2003, ISBN 978-3-7001-3213-4 [dostęp 2022-04-12] (niem.).
- ↑ a b c Františka Stránecká [online], Město Velké Meziříčí [dostęp 2022-04-12] (cz.).