Eitan

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eitan
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Izrael

Producent

Israel Military Industries

Typ pojazdu

transporter opancerzony

Trakcja

kołowa 8x8

Załoga

3 załoga + 10 desant

Historia
Prototypy

2016

Produkcja

luty 2020

Dane techniczne
Silnik

silnik wysokoprężny o mocy 750 KM

Pancerz

modułowy wsparty o elektroniczny system obrony aktywnej Chec Durban

Długość

8 m

Szerokość

2,8–3 m

Wysokość

2,5–3 m

Masa

30-35 t

Osiągi
Prędkość

max. 90 km/h

Zasięg pojazdu

ok. 1000 km

Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)

2 m

Ściany (wys.)

0,8 m

Kąt podjazdu

60%

Przechył boczny

30%

Dane operacyjne
Uzbrojenie
karabin maszynowy kal. 7,62 mm
1× karabin maszynowy kal. 12,7 mm
Wyposażenie
możliwość zamontowania bezzałogowej wieży z automatyczną armatą kalibru 30 mm lub 40 mm
Użytkownicy
Izrael

Eitan (hebr. איתן) – izraelski kołowy transporter opancerzony zaprojektowany na potrzeby Sił Obronnych Izraela. W 2016 roku zaprezentowano pierwszy prototyp, a rozpoczęcie produkcji seryjnej rozpoczęto w 2020 roku. W służbie Sił Obronnych Izraela od 2023 roku

Eitan został przedstawiony jako następca używanego obecnie w izraelskiej armii zmodyfikowanego, amerykańskiego transportera M-113 Zelda, a także kołowy odpowiednik transportera gąsienicowego Namer.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pomysł stworzenia pierwszego izraelskiego kołowego transportera piechoty pojawił się po operacji „Ochronny Brzeg” w Strefie Gazy w 2014 roku. Mianowicie, podczas bitwy o Szudżaję (dzielnica Gazy) dwa transportery M-113 Zelda ze względów technicznych zostały unieruchomione, a ich załogi zostały zaatakowane przez bojowników Hamasu. W rezultacie 13 izraelskich żołnierzy zginęło, a ciało jednego z nich zostało uprowadzone. W związku z tym, przedstawiciele armii postanowili zastąpić używaną dotychczas zmodyfikowaną, amerykańską konstrukcję M-113, nowym, lepiej opancerzonym transporterem z większymi możliwościami manewru w terenie zabudowanym[1][2]. Armia rozważała zakup amerykańskiego Strykera, jednak jego konstrukcję uznano za nieodpowiadającą realiom izraelskim. Wobec tego postanowiono zaprojektować transporter, który miałby być produkowany przez krajowy przemysł zbrojeniowy w oparciu o izraelską technologię[3].

Prototyp Eitana został zaprezentowany pierwszy raz w sierpniu 2016 roku na poligonie na Wzgórzach Golan przez przedstawicieli Ministerstwa Obrony Izraela, Wojsk Lądowych i firmy Israel Military Industries[4]. Uznano, że ma być to najlepiej opancerzony transporter na świecie o wszechstronnym zastosowaniu w siłach zbrojnych[1].

W sierpniu 2019 Ministerstwo Obrony Izraela podało, że pojazdy Eitan zostaną wyposażone w aktywny system obrony produkcji Elbit SystemsChec Durban (hebr. חץ דורבן, ang. Iron Fist)[5].

9 lutego 2020 roku Ministerstwo Obrony ogłosiło oficjalnie rozpoczęcie produkcji seryjnej transportera[6].

W grudniu 2022 Siły Obronne Izraela podały, że system zamontowany na transporterze przeszedł pomyślnie serię testów poligonowych związanych z wykrywaniem i unieszkodliwianiem zagrożeń dla pojazdu[7]. Rok później pierwsze transportery zostały przyjęte na służbę Brygady Nachal[8].

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Załoga[edytuj | edytuj kod]

Eitan ma układ kół 8 x 8. W skład załogi ma wejść dowódca, kierowca i strzelec. Dodatkowo transporter może zabrać 10 żołnierzy desantu, którzy mogą opuścić pojazd poprzez rampę umieszczoną z tyłu pojazdu lub poprzez włazy zlokalizowane na dachu. Członkowie załogi będą mieć własne włazy umożliwiające wejście i wyjście z transportera. Dodatkowo każdy z nich będzie miał zapewniony własny system monitorowania otoczenia i pozycjonowania[9][10].

Załoga będzie miała do dyspozycji 10 kamer z trybami dziennym i nocnym, 34 komputery (5 będzie miało ekrany dotykowe)[10].

Opancerzenie[edytuj | edytuj kod]

Opancerzenie transportera składać się ma z systemów pasywnych i aktywnych, w tym z systemu obrony aktywnej firmy Elbit o nazwie Chec Durban, który działa w zakresie 360° w środowisku otwartym i miejskim dzięki czujnikom elektrooptycznym, radarom i systemom przeciwdziałania. Takie założenia mają sprawić, że opancerzenie pojazdu będzie spełniać wymogi STANAG 4569 na poziomie V+ z przodu oraz IV w pozostałych częściach. Kadłub Eitana ma kształt litery V, co ma na celu złagodzenie skutków wybuchu min lub improwizowanych ładunków wybuchowych[9][10][11][12]. Pancerz ma w założeniu wytrzymać wybuch równoważny 10 kg TNT[11].

Uzbrojenie[edytuj | edytuj kod]

Oprócz karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm i 12,7 mm Eitan ma mieć możliwość zamontowania wieżyczki z bezzałogową automatyczną armatą kalibru 30 mm lub 40 mm. Ponadto, dzięki modułowej budowie transportera, w skład uzbrojenia może wejść automatyczny granatnik 40 mm, moździerz 60 mm, a także wyrzutnia pocisków Spike[13][9][3][11].

Użytkownicy[edytuj | edytuj kod]

  • Izrael Izrael – docelowym użytkownikiem transportera są Siły Obronne Izraela[8]. Uznano, że w momencie, w którym armia będzie posiadać wystarczającą liczbę transporterów Eitan, żeby zastąpić M-113 Zelda, to transporter zostanie dopuszczony do sprzedaży na eksport[3].

Użycie bojowe[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze użycie bojowe Eitana miało miejsce podczas lądowej fazy operacji „Żelazne Miecze”. Według doniesień był on użyty przez żołnierzy Brygady Nachal podczas walk na wybrzeżu w okolicach kibucu Zikim[14]. Transporter był również wykorzystywany przez izraelskie wojsko w Strefie Gazy[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b נגמ”ש ה”איתן” נחשף לראשונה, „Israel ha-Jom”, 1 sierpnia 2016 [dostęp 2020-01-02].
  2. Operation Protective Edge, „Siły Obronne Izraela [dostęp 2020-01-02].
  3. a b c Arie Egozi, Israel Rolls Out 8×8 Eitan, Eye on Exports, „Breaking Defense”, 6 listopada 2018 [dostęp 2020-01-02].
  4. Kobi Finkler, נגמ”ש ה'איתן' בנסיעה ראשונה בגולן, „Aruc Szewa”, 24 sierpnia 2016 [dostęp 2020-01-02].
  5. Or Heler, כיסוי של 360 מעלות: "חץ דורבן" יגן על נגמ"ש האיתן החדש [online], Israel Defense, 20 sierpnia 2019 [dostęp 2024-02-18].
  6. Liam Golan, "שובר שוויון": 20 טון פלדה במהירות 90 קמ"ש – החל ייצור סדרתי של נגמ"ש "איתן" [online], 0404 News, 9 lutego 2020 [dostęp 2024-02-18].
  7. מערכת ״חץ דורבן״ השלימה בהצלחה סדרת ניסויי יירוט. צפו [online], Siły Obronne Izraela, 12 grudnia 2022 [dostęp 2024-02-18].
  8. a b נגמ"שי האיתן הראשונים נמסרו לחטיבת הנח"ל. צפו [online], Siły Obronne Izraela, 28 maja 2023 [dostęp 2024-02-18].
  9. a b c Eitan – Unexpected Successor of the M-113 Vehicle. Mass and Armour – Main Advantages, „Defence24”, 4 sierpnia 2016 [dostęp 2020-01-02].
  10. a b c Or Heler, משרד הביטחון החל בייצור סדרתי של האיתן, „Israel Defense”, 9 lutego 2020 [dostęp 2020-02-15].
  11. a b c Eitan – Armored personnel carrier, „Military Today” [dostęp 2020-01-02].
  12. Or Heler, הזמנה ראשונה של "חץ דורבן" עבור נגמ"ש איתן, „Israel Defense”, 7 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-15].
  13. נגמ”ש איתן, „Ministerstwo Obrony Izraela” [dostęp 2020-01-02].
  14. Amir Bochbot, טבילת האש הראשונה: נגמ"ש "האיתן" חיסל מחבלים בחוף זיקים [online], Walla, 18 października 2023 [dostęp 2024-02-18].
  15. Israeli 8x8 Eitan APC faces first combat deployment in Gaza [online], Army Recognition, 6 listopada 2023 [dostęp 2024-02-18].