Discoverer 13

Discoverer 13
Inne nazwy	Corona 13, CORONA Diagnostic 2, Agena A 1057, FTV - 1057, 1960 Theta
Indeks COSPAR	1960-008A
Indeks NORAD	S00048
Państwo	Stany Zjednoczone
Zaangażowani	CIA, USAF
Model satelity	KeyHole-1
Rakieta nośna	Thor Agena A
Miejsce startu	Vandenberg Air Force Base
	Orbita (docelowa, początkowa)
Perygeum	258 km
Apogeum	683 km
Okres obiegu	94,04 min
Nachylenie	82,85°
Mimośród	0,031006
	Czas trwania
Początek misji	10 sierpnia 1960 20:37:54 UTC
Koniec misji	12 sierpnia 1960
Powrót do atmosfery	14 listopada 1960
	Wymiary
Kształt	walca
Wymiary	dł. 5,85 m; śr. 1,52 m
Masa całkowita	3850 kg

Discoverer 13 – amerykański satelita technologiczny. Stanowił część tajnego programu CORONA. Była to pierwsza udana misja statków tej serii i programu CORONA, mimo że statek nie przenosił żadnych kamer, a w wyniku nieporozumienia między załogami drużyn przechwytujących, kapsuła powrotna wpadła do wody (miała być pochwycona „w locie” przez samolot). Śmigłowiec wydostał ją z oceanu i przewiózł na pokład statku USS "Haiti Victory".

Przebieg misji[edytuj | edytuj kod]

Trzynasta misja systemu wywiadowczego CORONA odbywała się pod bardzo silnymi naciskami. 1 maja 1960, w wyniku zestrzelenia samolotu szpiegowskiego Lockheed U-2, prezydent USA Eisenhower wstrzymał ich loty. Oznaczało to położenie większego nacisku na wywiad satelitarny. Po drugie, zbliżała się data dziewiczego startu pierwszego satelity wywiadowczego serii SAMOS – systemu konkurencyjnego do CORONA, a ten mimo kilkunastu prób, nadal nie działał. Misja Discoverera 13 była też pierwszym udanym sprowadzeniem z powrotem obiektu z orbity okołoziemskiej. Sowieci dokonali tego ponad tydzień później, w trakcie misji Korabl-Sputnik 2.

Po wykonaniu 17 okrążeń Ziemi, ze stacji naziemnej na wyspie Kodiak wysłano do statku komendę radiową rozpoczynającą sekwencję powrotu kapsuły. Człon Agena A przyjął odpowiednie położenie i za pomocą małych sprężyn odepchnął od siebie kapsułę powrotną. Kapsuła została wprawiona w ruch obrotowy przez system silniczków gazowych, co miało zapewnić jej lepszą stabilność. Silnik hamujący zmniejszył prędkość kapsuły o około 400 m/s, po czym silniczki gazowe zatrzymały ruch obrotowy statku. W trakcie wchodzenia do atmosfery, od kapsuły z osłoną termiczną odłączyła się część, która dokonała deorbitacji statku (m.in. silniki). Około 15 km nad ziemią otworzył się mały spadochron, włączyła radioboja i lampa stroboskopowa. Odłączono także niepotrzebną już osłonę termiczną. Po ustabilizowaniu się lotu kapsuły, otworzył się duży spadochron hamujący. „Moose“ Mathison przygotował swoich lotników, którzy mieli złapać kapsułę w locie, za spadochron; ze względu na wielkie zachmurzenie, akcja była jednak niemożliwa. Mimo to kapsuła wylądowała tam, gdzie planowano. Utrzymywała się na wodzie, nadawała sygnał radiowy i zabarwiła wodę na zielonożółty kolor oraz błyskała lampą stroboskopową. Trzy godziny później na miejsce przybył startujący z okrętu śmigłowiec. Spuścił płetwonurka, który podpłynął do kapsuły i zabrał ją na pokład. Zachęcony tym Bissell pozwolił Discovererowi 14 polecieć z aparatem fotograficznym^[1]. Następnie przewieziono ją do Pearl Harbor. Choć zaraz po przechwyceniu kapsuła miała trafić do Waszyngtonu, a jej makieta do Kalifornii, to niezorientowany w tych planach ppłk Mathison wykorzystał ją do kampanii medialnej sił powietrznych. Kapsuła nim trafiła do Białego Domu, zatrzymała się w siedzibie Lockheeda, producenta satelity, i w Andrews AFB, na sesję zdjęciową z szefem sztabu USAF. Flaga i kapsuła powrotna zostały zaprezentowane prezydentowi Eisenhowerowi 15 sierpnia 1960. Potem była wystawiana w różnych miejscach USA, a w końcu spoczęła w Smithsonian Institute, podpisana plakietką:

Program Discoverer został uruchomiony w celu rozwoju możliwości budowy satelity rozpoznawczego. Wczesne misje serii Discovery były nękane wieloma usterkami. Dopiero misja Discoverer XIII w 1960 roku była pierwszą udaną. Powrotnik Discoverera XIII był pierwszym statkiem kosmicznym jak powrócił z przestrzeni kosmicznej i został przechwycony. Satelity Discoverer fotografowały później Sowieckie stanowiska rakiet balistycznych, umożliwiając ocenę ich liczebności.

Człon Agena wszedł w atmosferę ziemską i spłonął 14 listopada 1960.

Budowa i działanie[edytuj | edytuj kod]

Cylindryczny człon Agena A, główna część satelitów serii Discoverer, zawierał system telemetrii, rejestrator taśmowy, odbiorniki i nadajniki radiowe, czujnik horyzontu i 52 kg kapsułę powrotną zawierającą amerykańską flagę (docelowa miał znajdować się tam film ze zdjęciami wywiadowczymi), a także system monitorujący i rejestrujący wybrane zdarzenia, tj. odpalenie silnika hamującego, odrzucenie osłony termicznej i inne. Kapsuła miała kształt cylindra o średnicy 56 cm i wysokość 69 cm. Stożkowe zakończenie wydłużało ją do około 102 cm.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ T.A. Heppenheimer: Podbój Kosmosu. Tajne epizody amerykańskich i radzieckich programów kosmicznych. Warszawa: Wydawnictwo Amber Sp. z o.o., 1999, s. 174. ISBN 83-7169-852-6.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Encyclopedia Astronautica (ang.)
CORONA Summary. [w:] Military Space Programs [on-line]. Federation of American Scientists, 1997. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
Discoverer 13. [w:] NSSDC Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2013-08-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Sven Grahn: Some Notes on the early Discoverer flights. Sven's Space Place. [dostęp 2013-10-01]. (ang.).

[podboj-1] T.A. Heppenheimer: Podbój Kosmosu. Tajne epizody amerykańskich i radzieckich programów kosmicznych. Warszawa: Wydawnictwo Amber Sp. z o.o., 1999, s. 174. ISBN 83-7169-852-6.

[1]

Seria KH-1	Discoverer 0 Discoverer 1 Discoverer 2 Discoverer 3 Discoverer 4 Discoverer 5 Discoverer 6 Discoverer 7 Discoverer 8 Discoverer 9 Discoverer 10 Discoverer 11 Discoverer 12 Discoverer 13 Discoverer 14 Discoverer 15
Seria KH-2	Discoverer 16 Discoverer 17 Discoverer 18 Discoverer 22 Discoverer 25 Discoverer 26 Discoverer 28
Seria KH-3	Discoverer 29 Discoverer 30 Discoverer 31 Discoverer 32 Discoverer 33 Discoverer 34 Discoverer 35 Discoverer 36 Discoverer 37
Seria KH-4	Discoverer 38 Discoverer 39 Discoverer 40 Discoverer 42 Corona 43 Corona 44 Corona 45 Corona 46 Corona 47 Corona 48 Corona 49 Corona 51 Corona 52 Corona 55 Corona 56 Corona 57 Corona 58 Corona 59 Corona 60 Corona 62 Corona 65 Corona 66 Corona 67 Corona 73 Corona 74 Corona 75
Seria KH-4A	Corona 69 Corona 71 Corona 76 Corona 77 Corona 78 Corona 79 Corona 81 Corona 82 Corona 83 Corona 85 Corona 86 Corona 87 Corona 88 Corona 89 Corona 90 Corona 91 Corona 92 Corona 93 Corona 94 Corona 95 Corona 96 Corona 97 Corona 98 Corona 100 Corona 101 Corona 102 Corona 103 Corona 104 Corona 105 Corona 106 Corona 107 Corona 108 Corona 109 Corona 110 Corona 111 Corona 112 Corona 113 Corona 114 Corona 115 Corona 116 Corona 117 Corona 118 Corona 119 Corona 121 Corona 123 Corona 124 Corona 126 Corona 128 Corona 130 Corona 132 Corona 133 Corona 135
Seria KH-5	Discoverer 20 Discoverer 23 Discoverer 24 Discoverer 27 Discoverer 41 Corona 50 Corona 53 Corona 63 Corona 70 Corona 72 Corona 80 Corona 84
Seria KH-6	Corona 61 Corona 64 Corona 68
Seria KH-7	KH-7 01 KH-7 02 KH-7 03 KH-7 04 KH-7 05 KH-7 06 KH-7 07 KH-7 08 KH-7 09 KH-7 10 KH-7 11 KH-7 12 KH-7 13 KH-7 14 KH-7 15 KH-7 16 KH-7 17 KH-7 18 KH-7 19 KH-7 20 KH-7 21 KH-7 22 KH-7 23 KH-7 24 KH-7 25 KH-7 26 KH-7 27 KH-7 28 KH-7 29 KH-7 30 KH-7 31 KH-7 32 KH-7 33 KH-7 34 KH-7 35 KH-7 36 KH-7 37 KH-7 38
Inne	Corona 99