Dżins (Mongolia)

Dżins – kulka na szczycie spiczastej czapki mongolskiej, symbolizująca rangę urzędnika lub nojona.

Dżinsy wprowadzono w XVIII w. w Mongolii po jej podporządkowaniu mandżurskiej dynastii rzadzącej Chinami, w XVII i XVIII w. Wprowadzenie w Mongolii wysoce zbiurokratyzowanej i rozbudowanej hierarchicznej struktury urzędniczej oraz podzielenie pierwotnie dużych księstw (choszunów) mongolskich na wiele mniejszych, o różnej hierarchii spowodowało wzrost ilości rang urzędniczych i społecznych w Mongolii. Każda ranga miała swój status. Dżinsy wprowadzono również dla oznaczenia stopni oficerskich w armii. By z daleka było wiadomo jaką rangę reprezentuje dana osoba i kto komu powinien okazać większy szacunek wprowadzono mandżurski zwyczaj noszenia dżinsów na czapkach. Noszenie dżinsów było obowiązkowe. Jednocześnie był to zewnętrzny wyraz dominacji mandżurskiej władzy, przejawiający się w narzucaniu Mongołom mandżurskich norm wyglądu (podobnie jak obowiązek noszenia warkoczy przez mężczyzn).

Dżinsy wykonywano z metalu, szkła, korala lub kamieni półszlachetnych i kamieni szlachetnych, przy czym barwa i przezroczystość użytego materiału wskazywała na rangę osoby noszącej dżins.

Symbolika niektórych dżinsów :* czerwona, nieprzezroczysta - pełnomocnik księcia do spraw cywilnych

• niebieska, nieprzezroczysta - pełnomocnik księcia do spraw wojskowych, generał
• niebieska przezroczysta - pułkownik
• biała przezroczysta - kapitan
• biała, nieprzezroczysta - porucznik
• miedziana - wachmistrz

Odrębne dżinsy, wykonane z droższych kamieni, nosili książęta mongolscy w zależności od przynależności do jednej z sześciu rang książęcych.

Używanie dżinsów, podobnie jak i innych symboli rang feudalnych, zostało zabronione przez mongolski rząd bolszewicki w grudniu 1921. Zakaz ten nie dotyczył dworu samego Bogdo Gegena, gdzie dżinsy przetrwały do jego likwidacji w 1924.

Bibliografia

• Kamil Giżycki Przez Urianchaj i Mongolię, (1929; 2007 Wyd. LTW).
• S. Kojło, 1983. Suche Bator. Książka i Wiedza.