Cerkiew świętych Kosmy i Damiana w Cegiełce
 168/1[1]
| |||||||||||||
| cerkiew filialna | |||||||||||||
.jpg)
| |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Adres |
086 02 Cigeľka | ||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia |
Parafia Petrová | ||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Słowacji  | |||||||||||||
 49°24′32,4″N 21°08′46,1″E/49,409000 21,146139
| |||||||||||||
Cerkiew świętych Kosmy i Damiana w Cegiełce (słow. Gréckokatolický chrám svätých Kozmu a Damiána v Cigeľke) – klasycystyczna cerkiew greckokatolicka wzniesiona w 1816 roku we wsi Cegiełka. Obecnie jest cerkwią filialną należącą do parafii Petrová leżącej na terenie archieparchii preszowskiej[2]. Do 2008 roku była główną świątynią parafii Cigeľka[3]. Znajduje się po zachodniej stronie głównej drogi i otoczona jest cmentarzem.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obecna, murowana cerkiew stoi w miejscu wcześniejszej świątyni. Aby móc cały czas odprawiać nabożeństwa wokół drewnianej cerkwi wzniesiono nowe mury, przykryto je dachem i dopiero wtedy rozebrano znajdującą się w środku stary budynek[4]. Nową świątynię poświęcił 17 listopada 1816 roku dziekan bardejowski Ján Zavacký[5]. W 1890 roku proboszczem w Cegiełce został Štefan Gojdič[a][3] ojciec dwuletniego wówczas Piotra Gojdiča późniejszego biskupa, męczennika i błogosławionego. W 1900 roku cerkiew przeszła gruntowny remont[1][4]. W 1911 roku w cerkwi swoją pierwszą Boską Liturgię odprawił Piotr Gojdič[b], który po otrzymaniu 27 sierpnia święceń kapłańskich został oddelegowany do pełnienia posługi w swojej rodzinnej parafii, którą sprawował do 1912 roku[3]. 7 marca 1963 roku świątynia została uznana za zabytek, a w 1964 przeszła kolejny remont[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Murowana cerkiew świętych Kosmy i Damiana w Cegiełce jest przykładem tzw. cerkwi józefińskiej wybudowanej wg jednego z projektów typowych Landspfarrkirche dostosowanego do potrzeb grekokatolików. Świątynia jest orientowana, jednonawowa i trójdzielna[4]. Jedyne wejście prowadzi do znajdującego się od zachodu babińca na planie kwadratu, nad którym wzniesiona jest wieża z lizenami w narożnikach[4]. Nawa ma plan prostokąta a w jej ścianach bocznych znajdują się po dwa okna. Prezbiterium jest nieznacznie węższe od nawy i zakończone półkoliście. Doświetlone jest przez dwa okna, po jednym z prawej i lewej strony oraz niewielkie wole oko umieszczone w ścianie na osi świątyni. Nawa i prezbiterium przykryta jest dwuspadowym dachem, zaś wieża dachem namiotowym. Zarówno na dachu wieży, prezbiterium oraz pośrodku nawy umieszczono hełmy w kształcie bani z latarnią zwieńczoną makowicą oraz kutym żelaznym krzyżem[4].
Wewnątrz nawa i prezbiterium przykryte są płaskim stropem[4]. Oddzielone są od siebie czterorzędowym ikonostasem.
-
widok od zachodu -
widok od ulicy -
dach -
tablica upamiętniająca bł. biskupa Pawła Piotra Gojdiča OSBM -
ikonostas
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pamiatkový objekt - podrobnosti. Pamiatkový úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2020-10-11]. (słow.).
- Farnosť: Petrová. [w:] Schematizmus [on-line]. grkatpo.sk. [dostęp 2020-10-11]. (słow.).
- Farnosť: Cigeľka. [w:] Schematizmus [on-line]. grkatpo.sk. [dostęp 2020-10-11]. (słow.).
- Viliam Mazanec: Cigeľka - Chrám svätých Kozmu a Damiána. pamiatkynaslovensku.sk. [dostęp 2020-10-11]. (słow.).
- Grécko-katolícke kostoly v okrese Bardejov. krizom-krazom.eu. [dostęp 2020-10-11]. (słow.).