César Nicolás Penson
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 października 1901 |
| Narodowość |
dominikańska |
| Język | |
| Dziedzina sztuki | |
César Nicolás Penson Tejera (ur. 22 stycznia 1855 w Santo Domingo[1], zm. 29 października 1901 tamże[2]) – dominikański pisarz, dziennikarz i prawnik.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w stołecznym Santo Domingo[2], jako syn Williana Pensona oraz Juany Tejery Díaz[2]. Wcześnie, bo już jako dziewięciolatek, został osierocony przez matkę[2]. Uzyskał wykształcenie prawnicze, podjął pracę w zawodzie, związany był z krajowym wymiarem sprawiedliwości[2].
Znany nade wszystko ze swojej aktywności literackiej i roli w rozwoju prasy dominikańskiej. Był założycielem pism La Idea (1875), El Telegrama (1882) oraz Diario del Ozama (1883). Drugi z wymienionych periodyków uważany jest za pierwszą dominikańską gazetę codzienną[3]. Ponadto pisywał chociażby dla El Porvenir i El Ciudadano[3].
Uznawany za przedstawiciela romantyzmu latynoamerykańskiego[4]. Ceniony jest za wdzięk, delikatność, maestrię i czystość języka oraz promieniujące ze swych utworów ciepło. Istotną rolę w jego dorobku odgrywają wątki patriotyczne oraz nawiązujące do tradycji. Z utworów Pensona przebija wiara w postęp ludzkości, w zasadzie niczym nieograniczony potencjał jednostki. Jednocześnie doszukiwano się u Pensona elementów antyhaitańskich[3]. Opublikował między innymi Reseña histórico-crítica de la poesía en Santo Domingo, La mujer i Cosas añejas. Ta ostatnia praca, jego szczytowe osiągnięcie literackie, jest omawiana w dominikańskich szkołach jako jedna z lektur obowiązkowych[3].
Poliglota i wolnomularz, tłumaczył prozę i poezję z języka francuskiego, portugalskiego oraz włoskiego. Folklorysta, skupiał się zwłaszcza na tradycjach rodzinnego miasta. Prekursor krajowych badań w zakresie filologii i krytyki literackiej. Pozostawił po sobie jednocześnie prace biograficzne, poświęcone między innymi Antoniowi del Monte y Tejadzie, Jacinto de la Conchy czy Abelardowi Rodríguezowi Urdanecie[5]. Zmarł w Santo Domingo na skutek krwotoku śródmózgowego. Tam też jego imieniem nazwano kilka ulic[6].
29 kwietnia 1880 w rodzinnym mieście poślubił Franciscę Antonię Rodríguez Montaño. Źródła podają, że para doczekała się osiemnaściorga dzieci[2][6][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cabrera 2018 ↓, s. 105-106.
- ↑ a b c d e f Juan Ventura: Personajes exaltados al Panteón Nacional: César Nicolás Penson Matos (65). [w:] Acento [on-line]. acento.com.do, 2021-01-09. [dostęp 2021-07-13]. (hiszp.).
- ↑ a b c d e Ramón Saba: César Nicolás Penson. [w:] El nuevo Diario [on-line]. elnuevodiario.com.do, 2018-08-09. [dostęp 2021-07-13]. (hiszp.).
- ↑ Cabrera 2018 ↓, s. 105.
- ↑ Cabrera 2018 ↓, s. 106.
- ↑ a b Bethania Ortega: Cesar Nicolás Pensón: Pionero del Periodismo en República Dominicana. [w:] Conectate.com.do [on-line]. conectate.com.do, 2020-10-29. [dostęp 2021-07-13]. (hiszp.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- C. Enrique Cabrera. Reseña del libro César Nicolás Penson y su pasión por las letras: antología, recopilación, introducción y notas de Evelyn Marte Rodríguez. „Ciencia y Sociedad”. 43 (1), s. 105-109, 2018. ISSN 2613-8751.