Budynek spalarni śmieci z maszynownią i komin maszynowni w dawnej oczyszczalni ścieków
nr rej. A/447/15 z 26 marca 2015[1] | |
Zabudowania spalarni od strony ul. Łagiewnickiej (2019) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Zabrzańska / ul. Łagiewnicka[1] |
Architekt | |
Rozpoczęcie budowy |
4 października 1902 |
Ukończenie budowy |
1905 |
Położenie na mapie Bytomia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
50°20′27,9″N 18°55′00,8″E/50,341083 18,916889 |
Budynek spalarni śmieci z maszynownią i komin maszynowni w dawnej oczyszczalni ścieków – budynek spalarni odpadów z maszynownią i kominem z 1905 roku w Bytomiu, wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Władze Bytomia w ramach budowy miejskiej sieci kanalizacyjnej zdecydowały o budowie pierwszej biologicznej oczyszczalni ścieków na terenie ówczesnego Cesarstwa Niemieckiego[2][3] w miejscu, na którym w XVII wieku stał młyn Jakuba Pielki i jego syna Andrzeja (niem. Pielkermühle)[4]. Projektantem oczyszczalni od strony technicznej był Max Rosenquist[5], architektem zaś – miejski radca budowlany Karl Brugger[6] . Budowę rozpoczęto oficjalnie 4 października 1902, była prowadzona przez firmę Windschild & Langelott z Cossebaude; oględziny wyników zakończonej pracy przez przedstawicieli gminy nastąpiły 31 października 1905 roku[3].
Wraz z oczyszczalnią powstała spalarnia odpadów, oparta o system pieców Doerra[7]. W głównym budynku mieściły się dwie komory spalania, stacja transformatorowa oraz pomieszczenie dla majstra; główna hala po usunięciu urządzeń służyła później warsztat[8] oraz jako garaż dla pojazdów, które były własnością oczyszczalni. W dobudówce znajdowała się maszynownia z zachowaną jednotłokową sprężarką firmy Zwickauer Maschinenfabrik[9], pompy i warsztat. W pobliżu spalarni postawiono komin, który obsługiwał spalarnię oraz wszystkie pozostałe urządzenia mechaniczne zakładu[10].
Zarządcą zabytkowego kompleksu jest Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne[6] .
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Komin
-
Budynek spalarni od południowego wschodu
-
Budynek spalarni od północnego zachodu
-
Spalarnia w zimie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 24 [dostęp 2017-08-22] .
- ↑ Günther Trauer: Die Entwässerung der schlesischen Städte. W: Schlesien. Kultur und Arbeit. Einer Deutschen Grenzmark. Bruno Salomon, Erwin Stein (hrsg.). Berlin / Friedenau: Deutscher Kommunal-Verlag, 1926, s. 82.
- ↑ a b Nadolski 2004 ↓, s. 63.
- ↑ Władysława Ślęzak: Bytom za panowania Piastów. Bytom: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 53. ISBN 83-905719-0-0.
- ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 62.
- ↑ a b Bytomski.pl 2015 ↓.
- ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 64.
- ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 68.
- ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 71.
- ↑ Nadolski 2004 ↓, s. 66.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Przemysław Nadolski: Z dziejów bytomskich wodociągów i kanalizacji. Bytom: Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne, 2004. ISBN 83-912767-2-4.
- Pierwsza biologiczna oczyszczalnia. Bytomski.pl, 2015-08-23. [dostęp 2017-08-22].