Adolf Wojdat

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adolf Wojdat
Ilustracja
kapitan piechoty kapitan piechoty
Pełne imię i nazwisko

Adolf Adam Wojdat

Data i miejsce urodzenia

26 września 1882
Lelarwiszki

Data i miejsce śmierci

4–7 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1903–1904, 1914–1929, 1939–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

61 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Adolf Adam Wojdat (ur. 26 września 1882 w maj. Lelarwiszki(inne języki), zm. 47 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 26 września 1882 w majątku Lelarwiszki, w gminie Wilkija ówczesnego powiatu kowieńskiego guberni kowieńskiej, w rodzinie Józefa i Stefanii z Bujwidów[1][2]. 1894 rozpoczął naukę w polskim gimnazjum w Kownie[3]. W 1900 będąc uczniem szóstej klasy wystąpił z gimnazjum[3]. W 1902 zdał egzamin z zakresu szóstej klasy korpusu kadetów, który uprawniał go do odbycia jednorocznej służby wojskowej[3]. W 1902 wstąpił do armii rosyjskiej na prawach wolontariusza, a po roku wystąpił z niej i zatrudnił w kowieńskiej Izbie Skarbowej, w charakterze urzędnika[3].

22 sierpnia 1914 został zmobilizowany do armii rosyjskiej[3]. 26 kwietnia 1915 ukończył Szkołę Wojskową w Kijowie w stopniu chorążego, a 7 czerwca tego roku został wcielony do 407 sarańskiego pułku piechoty (ros. 407-й пехотный Саранский полк) na froncie południowo-zachodnim[3][4]. 15 lipca 1916 pod wsią Studinowo (ros. Студиново) na Wołyniu został ranny[4]. 31 stycznia 1917 dostał się do niewoli niemieckiej[3]. Wskutek interwencji Polaka–oficera armii austro-węgierskiej został przekazany Austriakom[3]. W niewoli austriackiej przebywał do października 1918[3]. Po powrocie na Litwę wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej[3]. Za działalność konspiracyjną aresztowany i osadzony w więzieniu w Kownie.

Po ucieczce wstąpił do Wojska Polskiego. Po zweryfikowaniu do stopnia kapitana, skierowany do dowództwa Frontu Litewsko-Białoruskiego. Od marca 1920 w Kowieńskim Pułku Strzelców.

W okresie międzywojennym do 1924 w 77 pułku piechoty[5][6]. 20 czerwca 1923 przed Komisja Egzaminacyjną przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr III zdał egzamin z zakresu szkoły średniej[7]. Z dniem 7 kwietnia 1925 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[8]. 31 października 1927 został przeniesiony z 77 pp do 61 pułku piechoty w Bydgoszczy na stanowisko dowódcy kompanii[9][10]. 28 stycznia 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII, a z dniem 31 marca tego roku przeniesiony w stan spoczynku[11]. W 1932 przeprowadził się z Lublina do Wilna i zamieszkał przy ul. Moniuszki 6/8 m. 40[12]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wilno Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr III. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[13].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany (lista z 5 kwietnia 1940, poz. 11)[14]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[15]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[16].

Pozostawał w separacji z żoną, miał córkę Angelikę (ur. 17 kwietnia 1917)[7][2]. W 1948 jego matka Stefania i brat Paweł zostali deportowani na Syberię. Rok później zmarła matka w Igarce[17].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kolekcja ↓, s. 1, 4.
  2. a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 700.
  3. a b c d e f g h i j Kolekcja ↓, s. 4.
  4. a b Войдат Адольф Иосифович. [w:] Памяти героев Великой войны 1914–1918 [on-line]. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-12-02]. (ros.).
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 346, 421.
  6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 303, 364.
  7. a b Kolekcja ↓, s. 2.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 21 lipca 1925, s. 396.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 298.
  10. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 75, 199.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929, s. 70, 83.
  12. Kolekcja ↓, s. 1, 8–10.
  13. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 329, 890.
  14. a b Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 319.
  15. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  16. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  17. Matulkaitė 1998 ↓.
  18. Kolekcja ↓, s. 1.
  19. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-04].
  20. a b c Kolekcja ↓, s. 3.
  21. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-04].
  22. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]