Ałykuł Osmonow

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ałykuł Osmonow
Ilustracja
Portret poety na banknocie 200 som
Data urodzenia

21 marca 1915

Data śmierci

12 grudnia 1950

Zawód, zajęcie

poeta

Ałykuł Osmonow (ur. 21 marca 1915, zm. 12 grudnia 1950) – kirgiski poeta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Osmonow urodził się w Kaptal-Aryk w rejonie Panfiłow w Kirgistanie. Był sierotą i wychowywał się w sierocińcu w Biszkeku, a potem w Tokmoku. W 1929 roku rozpoczął studia w szkole pedagogicznej w Biszkeku. Po ich ukończeniu w 1933 roku rozpoczął karierę dziennikarską, pracując dla kilku gazet kirgiskich. W 1938 roku został członkiem Związku Pisarzy, a w latach 1939–1940 pełnił funkcję sekretarza naczelnego Kirgiskiego Związku Pisarzy[1].

W 1930 roku opublikował swój pierwszy wiersz, a w 1935 roku pierwszy tomik. Opublikował około 500 wierszy[2]. Przetłumaczył między innymi na język kirgiski Rycerza w tygrysiej skórze Szoty Rustaweliego, szekspirowskiego Otella oraz Eugeniusza Oniegina Puszkina[3].

Zmarł na gruźlicę w Biszkeku w 1950 roku, w wieku 35 lat. Został pochowany na cmentarzu Ała Archa w Biszeku[4]. Jego utwory były tłumaczone na język rosyjski i estoński[5]. W 2015 roku przetłumaczono je na język turecki i w Ankarze ukazał się tomik jego wierszy[6].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • 8 marca 2012 roku odbyła się premiera pełnometrażowego filmu Miezgił żana Ałykuł Ajdaja Czotujewoja[7].
  • 1 kwietnia 2015 roku Biblioteka Narodowa Republiki Kirgiskiej zostało nadane imię Ałykuła Osmonowa[8] z okazji 100. rocznicy urodzin poety[9].
  • W październiku 2015 roku w budynku biblioteki narodowej republiki kirgiskiej zostało otwarte muzeum Osmonowa[10].
  • W 1986 roku Związek Pisarzy Kirgistanu ustanowił nagrodę literacką im. A. Ałykuła Osmonowa[11].
  • Muzeum Ałykuła Osmonowa we wsi Kaptal-Aryk[12].
  • w 2000 roku powstało Dom-Muzeum Ałykuła Osmonowa w Biszkeku[13].
  • Gimnazjum im. Osmonowa w Czołpon-Ata[14].
  • Jego portret i fragment jego poezji znajdują się na kirgiskim banknocie 200 som[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. В городе Токмок состоялось открытие музея Алыкула Осмонова (фото) – Новости Кыргызстана [online], www.for.kg [dostęp 2020-11-18].
  2. a b Каныкей МАНАСОВА, В Национальной библиотеке отметили столетие со дня рождения кыргызского поэта Алыкула Осмонова [online], 24.kg, 20 marca 2015 [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  3. В следующем году Кыргызстан отметит 100 лет со дня рождения Алыкула Осмонова – VESTI.KG – Новости Кыргызстана [online], vesti.kg [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  4. Заброшенные и забытые: Неухоженные могилы знаменитых людей на Ала-Арчинском кладбище [online], ELGEZIT, 18 czerwca 2019 [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  5. В Москве почтут память кыргызского поэта Алыкула Осмонова [online], Центр геополитических исследований „Берлек-Единство” [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  6. Вышла в свет книга стихов Алыкула Осмонова на турецком языке [online], Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  7. Алыкул Осмонов [online], Bizdin.kg [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  8. Музей имени Алыкула Осмонова [online] [dostęp 2020-11-18].
  9. В Кыргызстане отметят столетие поэта и драматурга Алыкула Осмонова [online], Вечерний Бишкек [dostęp 2020-11-18].
  10. В КР откроют музей имени Алыкула Осмонова [online], Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  11. Алыкул Осмонов энкцилопедиясы [online] [dostęp 2020-11-18].
  12. Вице-премьер ознакомилась с социальными объектами области / Чуйские известия [online], chyi.ru [dostęp 2020-11-18].
  13. Айдай Иргебаева, Дом-музей поэта Алыкула Осмонова может исчезнуть [online], KLOOP.KG – Новости Кыргызстана, 24 maja 2017 [dostęp 2020-11-17] (ros.).
  14. Гимназия им.А.Осмонова [online], www.osmonov.info [dostęp 2020-11-17].
  15. Александра Титова, Нацбанк Кыргызстана вводит в оборот новые купюры [online], KLOOP.KG – Новости Кыргызстана, 2017 [dostęp 2020-11-17] (ros.).