Żyto krzyca

Żyto krzyca
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	żyto
Gatunek	żyto krzyca
	Nazwa systematyczna
	Secale montanum Guss.; Ind. Sem. Hort. Boccad., 1825
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żyto krzyca, żyto świętojańskie (Secale montanum Guss.) gatunek z rodziny wiechlinowatych. W dzikim stanie spotykany w basenie Morza Śródziemnego. Roślina wieloletnia o cienkiej i długiej słomie i wąskim kłosie.

Obecnie krzyca jest uprawiana w celach pastewnych. Dawniej była często uprawiana dla ziarna na miejscach po świeżo wytrzebionym lesie. Praktyki takie stosowano, zwłaszcza na terenach górskich m. in. w Beskidach, jeszcze na początku XX w. Po wypaleniu na porębie pozostałych pniaków i gałęzi w następnym roku sadzono na niej ziemniaki, a w kolejnym siano owies i krzycę równocześnie. Owiec zbierano w jesieni, a zasiew krzycy pozostawał do zbioru w trzecim roku. Kazimierz Sosnowski w monografii Beskidu Małego z 1924 r. pisał: Krzyca jest to osobliwy gatunek żyta, lubującego się w próchnicy i tak plennego, że z jednego ziarna wyrasta kilka, kilkanaście, nawet i więcej ździebeł, do wzrostu jednak potrzebuje ona dwóch lat; zżynanie dojrzałego owsa nic jej pędom nie szkodzi, późną jesienią można nawet jej pędy kosić na paszę dla bydła; ziarno daje krzyca chude; chleb z niego czarny, lecz dobry.^[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-01] (ang.).
↑ Kazimierz Sosnowski. Beskid Mały. „Wierchy. Rocznik poświęcony górom i góralszczyźnie”. Rok III, s. 119-159, 1925. Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. Oddział Lwowski. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Praca zbiorowa: Rośliny użytkowe. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-01] (ang.).

[sosbm-3] Kazimierz Sosnowski. Beskid Mały. „Wierchy. Rocznik poświęcony górom i góralszczyźnie”. Rok III, s. 119-159, 1925. Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. Oddział Lwowski. (pol.).

[1]

[2]

[3]