Żmuda (nazwisko)
Żmuda (r. ż. Żmuda/Żmudowa, l. mn. Żmudowie) – polskie nazwisko noszone na początku lat 90. przez ok. 9 tysięcy osób[1], Etymologicznie wywodzi się od określeń: znój, trud, mozół[2]
Etymologia nazwiska[edytuj | edytuj kod]
Po wprowadzeniu w 1807 roku Kodeksu Napoleona prawo do noszenia nazwiska otrzymały także stany chłopskie i mieszczańskie (oraz ludność żydowska). Według Jarosława Zawadzkiego[3] nazwisko Żmuda pochodzi:
- od staropolskiego „Zmuda” z 1414 roku, co oznaczało: „gadułę, nudziarza, pleciugę i osobę marnująca czas”,
- od mieszkańca Żmudzi na Litwie,
- od miejscowości z rdzeniem Żmud - np. Żmudowo, Żmudówka, itp.
Podobnie określa znaczenie słowa Żmuda prof. Kazimierz Rymut: „Nazwę osobową 'Żmuda' odnotowano na terenie Polski w 1631 roku”[4]
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Zgodnie z serwisem heraldycznym nazwiskiem tym w Polsce na początku lat 90 XX w. pod względem liczby osób o danym nazwisku zarejestrowanych w bazie PESEL posługiwało się 8992 osób[5].
Nazwisko Żmuda najczęściej występuje w:
- Kraków - (459)
- Oświęcim - (405)
- Dębica - (283)
- Mielec - (221)
- Wadowice - (216)
- Warszawa - (207)
- Ryki - (204)
- Zawiercie - (193)
Znani Żmudowie[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Żmuda (ur. 1946) - poeta i kryty literacki
- Lidia Chmielnicka-Żmuda (1939-2002) - siatkarka, reprezentantka Polski, medalistka IO i ME
- Władysław Antoni Żmuda (ur. 1953) – piłkarz, reprezentant Polski, medalista IO i MŚ, trener piłkarski.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Żmuda – wieś (od 2005 roku, dzielnica Lututowa)
- Żmuda (herb szlachecki) – kaszubski herb szlachecki
- Żmudź – kraina historyczna na Litwie
- Żmudzini – narodowość
- język żmudzki
- polskie nazwiska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Najpopularniejsze nazwiska w Polsce [online], futrega.org:80 [dostęp 2018-06-27] [zarchiwizowane z adresu 2007-04-07].
- ↑ Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, (red.) Kazimierz Rymut, PAN, Kraków 1992-1994
- ↑ Jarosław Maciej Zawadzki, 1000 najpopularniejszych nazwisk w Polsce, Warszawa 2002
- ↑ K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, T. I L-Ż, kraków 2001, s. 744
- ↑ Najpopularniejsze nazwiska w Polsce. [dostęp 2014-01-05].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gmina Żmudź
- 20 tys. najpopularniejszych nazwisk w Polsce. futrega.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-07)].
- Serwis heraldyczno-genealogiczny